Ο πόλεμος των Φώκλαντ (Μαλβίνων για τους Αργεντίνους) αποτέλεσε την τελευταία σύγκρουση του 20ού αιώνα που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως αεροναυτική, με σημαντική συμμετοχή χερσαίων, ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων. Ο πόλεμος εκείνος προσέφερε πλήθος διδαγμάτων που οδήγησαν στην επικαιροποίηση των στρατιωτικών δογμάτων και τακτικών και επέδρασαν καταλυτικά στην ανάπτυξη σύγχρονων όπλων, μεθόδων και τακτικών χρήσης τους.
Ο πόλεμος ξεκίνησε στις 2 Απριλίου 1982 όταν Αργεντινικά στρατεύματα, αποβιβάσθηκαν στα Φώνκλαντς, έκαμψαν την αντίσταση της ολιγάριθμης τοπικής φρουράς και ύψωσαν την Αργεντινική σημαία στο τοπικό Κυβερνείο. Σχεδόν ταυτόχρονα αργενιτικά στρατεύματα κατέλαβαν την νήσο της Ν.Γεωργίας στον νότιο Ατλαντικό. Η αρχική βρετανική αντίδραση περιορίστηκε στην προσφυγή στα Ηνωμένα Έθνη και στην προσπάθεια κινητοποίησης του διεθνούς και συμμαχικού παράγοντα προς επιστροφή στο προ, της κατάληψης των νήσων, καθεστώτος. Όταν κατέστη σαφές πως η διπλωματική οδός δεν επρόκειτο να δώσει λύση στο πρόβλημα, αποφασίστηκε η ανάληψη στρατιωτικής δράσης. Βρετανική αρμάδα απέπλευσε από την γηραιά Αλβιόνα στις 5 Απριλίου και κατευθύνθηκε στον Νότιο Ατλαντικό. Στις 25 Απριλίου ανακαταλήφθηκε η νήσος της Νοτίου Γεωργίας . Την νύχτα της 21ης Μαΐου τα πρώτα βρετανικά στρατεύματα αποβιβάσθηκαν στα Φώνκλαντς, στον κόλπο του Σαν Κάρλος και ξεκίνησαν την μακρά και επίπονη τους πορεία προς τον Πορτ Στάνλεϋ. Κατόπιν σφοδρών τοπικών μάχων ο στόχος επετεύχθη και στις 14 Ιουνίου η Αργεντινική φρουρά παραδόθηκε.
Αν θα θέλαμε να κωδικοποιήσουμε τα συμπεράσματα από εκείνην την σύγκρουση θα είχαμε να πούμε τα εξής:
1) Ο πόλεμος αυτός ήταν ουσιαστικά ο τελευταίος πόλεμος πεζικού, όπου αναδείχτηκαν όλα τα χαρακτηριστικά που συνοδεύουν το τελευταίο. Αποδείχθηκε η αξία της ατομικής και ομαδικής εκπαίδευσης, η σημασία της απαιτητικής επιλογής προσωπικού και η ευφάνταστη δράση των ομαδικών όπλων υποστήριξης.
2) Η προέλαση των βρετανικών δυνάμεων προς το Πορτ Στάνλεϋ ήταν αργή εξαιτίας της απουσίας των κατάλληλων μέσων αεροκίνησης (το πλοίο που μετέφερε τα ελικόπτερα μέσω των οποίων θα διεξαγόταν αεροκίνητες επιχειρήσεις βυθίστηκε). Από την άλλη ένα από τα βασικά προβλήματα της Αργεντινικής άμυνας ήταν η έλλειψη αντίστοιχων μέσων αεροκίνησης, γεγονός που καταδίκασε την άμυνα σε στατική μορφή, μη δυνάμενη να ανταποκριθεί στις εξελισσόμενες καταστάσεις που επέβαλαν οι Βρετανοί.
3) Και σε αυτόν τον πόλεμο φάνηκε η υπεροχή ενός επαγγελματικού στρατού απέναντι σε έναν αποτελούμενο από χαμηλού επιπέδου κληρωτούς. Βέβαια αν οι Αργεντίνοι παρέθεταν όχι απλά κληρωτούς αλλά καλύτερα εκπαιδευμένους κληρωτούς, τα αποτελέσματα του πολέμου ίσως να ήταν διαφορετικά.
4) Φάνηκε για μια ακόμη φορά η αξία των ειδικών επιχειρήσεων, τόσο σε αποστολές ειδικής αναγνώρισης, όσο και αποστολές άμεσης δράσης. Γενικά οι βρετανικές ειδικές δυνάμεις επέδειξαν σαφή ικανότητα μεταφοράς του πολέμου στο «γήπεδο» του αντιπάλου, καθιστώντας τον ανασφαλή και προκαλώντας του υπολογίσιμα προβλήματα.
5) Η όλη επιχείρηση ανακατάληψης των Φώκλαντ δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί δίχως την κινητοποίηση μιας εκτενούς υποδομής διοικητικής μέριμνας. Τα πάντα, από μεταφορές στρατευμάτων έως το συσσίτιο των ανδρών περνούσαν από θαλάσσης, αξιοποιώντας το τεράστιο δίκτυο λογιστικής υποστήριξης των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων και κυρίως του ναυτικού και των επίτακτων σκαφών του εμπορικού ναυτικού. Αντιθέτως οι Αργεντινικές δυνάμεις στα Φώκλαντ, στερούμενες αντίστοιχου δικτύου υποστήριξης και ευρισκόμενες από ένα σημείο και μετά σε κατάσταση αποκλεισμού, αφέθηκαν περίπου στην τύχη τους και εξαντλημένες φυσιολογικά υπέκυψαν. Πάντως ακόμη και έτσι, προκάλεσαν υπολογίσιμες δυσκολίες και απώλειες στους Βρετανούς, ενώ σύμφωνα με την ομολογία των τελευταίων, αν ο αγώνας διαρκούσε λίγο περισσότερο θα αναγκάζονταν να αναστείλουν τις επιχειρήσεις εξαιτίας της έλλειψης βασικών ειδών και του επερχόμενου χειμώνα.
6) Και σε αυτόν τον πόλεμο φάνηκε η απειλή που συνιστά για τις ναυτικές δυνάμεις η πολεμική αεροπορία. Αν και η Αργεντινική αεροπορία επιχειρούσε με παρωχημένους τύπους μαχητικών αεροσκαφών και ήταν αναγκασμένη να διεξάγει επιχειρήσεις μακριά από τις βάσεις εξορμήσεως της, επέφερε ισχυρά πλήγματα στις βρετανικές ναυτικές δυνάμεις, βυθίζοντας και θέτοντας εκτός μάχης αρκετά πολεμικά σκάφη. Αν μάλιστα δεν παρουσιάζονταν τόσα προβλήματα στην όπλιση των βομβών των αργεντινικών αεροσκαφών, που οδήγησε σε πολλά περιστατικά αφλογιστίας και κυρίως αν διέθετε η Αργεντινική αεροπορία μεγαλύτερο αριθμό βλημάτων τύπου AM-39 Exocet, οι απώλειες των βρετανικών πλοίων θα ήταν τέτοιες που πιθανότατα θα είχαν οδηγήσει σε αποτυχία την επιχείρηση. Φάνηκε εξάλλου πως ακόμη και παρωχημένης φιλοσοφίας όπλα όπως απλές βόμβες ελεύθερης πτώσης και ρουκέτες, μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνα στον σύγχρονο αεροναυτικό αγώνα. Τέλος τονίσθηκε η αναγκαιότητα των συστημάτων ενεργού αντιπυραυλικής άμυνας, καθώς τα συστήματα παθητικής προστασίας φάνηκαν σε πολλές περιπτώσεις ανεπαρκή.
7) Ένα ακόμη στοιχείο του πολέμου, ήταν η επιτυχή δράση των βρετανικών αεροσκαφών Sea Harrier, που επικράτησαν στην εναέρια μάχη απέναντι στην Αργεντινική αεροπορία, αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο τα εγγενή τους πλεονεκτήματα (αυξημένη ευελιξία που τους προσέδιδε η ικανότητα βραχείας απογείωσης/καθέτου προσγείωσης), τα όπλα τους ( βλήματα AIM-9L με ικανότητα “ολικής θέασης” ) και του περιβάλλοντος που επιχειρούσαν ( καθοδήγηση από σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου ). Σε αυτό συνέβαλαν και οι αποτυχημένες τακτικές της Αργεντινικής αεροπορίας, που αντί να επιχειρήσει να κορέσει την άμυνα του στόχου με αποστολή μαζικών σχηματισμών, προσπαθούσε να προσβάλει τους στόχους της με την αποστολή μεμονωμένων σχηματισμών. Επίσης από τις επιχειρήσεις φάνηκε η αξία των σύγχρονων συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου, η έλλειψη των οποίων από την αργεντινική πλευρά οδήγησε σε αυξημένες απώλειες. Τέλος φάνηκε η αξία της υποδομής διεξαγωγής αεροπορικών επιχειρήσεων. Η Αργεντινική αεροπορία ήταν αναγκασμένη να διεξάγει επιχειρήσεις από τις βάσεις της στην μητροπολιτική Αργεντινή καθώς ο μοναδικός διάδρομος αποπροσγείωσης στο Πορτ Στανλεϋ είχε καταστραφεί από την επιδρομή ενός Βρετανικού Vulcan. Αν οι Αργεντινοί διέθεταν τα μέσα να επιδιορθώσουν τον διάδρομο και να αποκτήσουν έτσι την δυνατότητα να διεξάγουν επιχειρήσεις από τα Φώκλαντ, το κεφάλαιο αεροπορικές επιχειρήσεις θα θέτονταν σε νέα βάση.
8) Η δράση των μυστικών υπηρεσιών αποτέλεσε μια ακόμη άγνωστη πτυχή εκείνου του πολέμου. Η αποτροπή της απόκτησης επιπλέον βλημάτων Exocet της αεροεκτοξευόμενης έκδοσης για λογαριασμό της αργεντινικής πλευράς, πιστώνεται στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες για μια ακόμη φορά «έσωσαν την παρτίδα» για λογαριασμό του Στέμματος. Είναι ευνόητες οι επιπτώσεις αν τελικά μικρός έστω αριθμός βλημάτων κατέληγε σε αργεντινικά χέρια, κάτι που ομολογείται και από τις δύο πλευρές.
9) Τέλος σημαντική επίδραση στις επιχειρήσεις είχε η βύθιση του καταδρομικού General Belgrano, που καταδίκασε το Αργεντινικό ναυτικό σε παθητική στάση και ουσιαστική αποχή από τις επιχειρήσεις. Αν και το Αργεντινικό ναυτικό είχε σχεδιάσει επιθετική ενέργεια κατά του βρετανικού στόλου, αυτή δεν πραγματοποιήθηκε τελικά από συνδυασμό φοβίας και ατυχίας. Γενικά για μια ακόμη φορά αποδείχθηκε πως τα όποια μέσα πρέπει να χρησιμοποιούνται με τόλμη ώστε να επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
