Η σύγκρουση στον Λίβανο το 1982 έχει απασχολήσει όσο λίγες την σύγχρονη στρατιωτική βιβλιογραφία. Αποτέλεσε στην ουσία, από επικοινωνιακής άποψης, την συνέχεια των πολέμων του ’67 και του ’73 στους οποίους χτίστηκε ο μύθος του αήττητου Ισραηλινού στρατού, ο οποίος είναι σε θέση να συντρίβει με χαρακτηριστική ευκολία τους αντιπάλους τους με ελάχιστες από την πλευρά του απώλειες.
Η έντονη αυτή εντύπωση δημιουργήθηκε τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 και διατηρείται ως τις μέρες μας, απόρροια των εύκολων και συντριπτικών νικών των ισραηλινών όπλων έναντι των αντιπάλων τους. Μια πιο ενδελεχή και αντικειμενική ματιά όμως, αποκαλύπτει πως αυτές οι νίκες, ούτε συντριπτικές ήταν, ούτε επιτεύχθηκαν εύκολα και αναίμακτα όπως επιχειρεί να πείσει επί δεκαετίες η δυτικόστροφη άποψη. Αυτό διότι σχετικά πρόσφατα, λόγω της διάδοσης του διαδικτύου και της ευκολίας πλέον μετάφρασης των σχετικών πηγών, κατέστησαν προσβάσιμες στον μέσο μελετητή πληροφορίες προερχόμενες από την “άλλη πλευρά του λόφου” που επιτρέπουν την εξαγωγή μια πιο ασφαλούς, ολοκληρωμένης και αντικειμενικής εικόνας αναφορικά με τα γεγονότα. Μια άγνωστη σχετικά πτυχή αποτελεί η δράση της συριακής αεροπορίας, καθώς και η ανάλογη ειδικών ομάδων Σύριων καταδρομέων, κατά των ισραηλινών αρμάτων μάχης. Η δράση αυτή θα επιχειρηθεί να παρουσιαστεί στις παρακάτω γραμμές, αφού δοθεί ένα γενικό περίγραμμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων και της γενικότερης κατάστασης.
Γενική περιγραφή της κατάστασης
Ο πόλεμος του Λιβάνου του 1982 ή αλλιώς Επιχείρηση για την Ειρήνη στην Γαλιλαία ξεκίνησε το πρωΐ της 6ης Ιουνίου του 1982 με την ισραηλινή εισβολή στο έδαφος του Λιβάνου, μετά από επαναλαμβανόμενες επιθέσεις της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης(ΟΑΠ) εναντίον του ισραηλινού εδάφους. Σε αυτόν είχαμε την πρώτη, μετά το 1973, μεγάλη σύγκρουση ανάμεσα στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και τις αντίστοιχες συριακές. Η πενταήμερη σύγκρουση οδήγησε στην πολιορκία της Βηρυτού εντός της οποίας δρούσαν διάφορες παραστρατιωτικές ομάδες, ανάμεσα τους και 14.000 μαχητές της ΟΑΠ, οι οποίοι εξαναγκάσθηκαν να διαφύγουν σε διάφορες χώρες.
Τα συριακά αντιαρματικά ελικόπτερα
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, η συριακή αεροπορία στρατού διέθετε σε επιχειρησιακή ετοιμότητα μια ταξιαρχία με συνολικά τέσσερις μοίρες εξοπλισμένων ελικοπτέρων SA.342L/M-τις 976, 977, 988 και πιθανώς την 989 μοίρες. Την δύναμη συμπλήρωνε μια πτέρυγα με τρεις μοίρες εξοπλισμένες με MI-25-τις 765, 766 και 767 μοίρες. Και δύο αυτοί σχηματισμοί στάθμευαν στα αεροδρόμια του Marj al-Sultan και al-Jadaydeh, αλλά μέρος των Hind ήταν ανεπτυγμένο μόνιμα στην αεροπορική βάση της Sueda.
Η απόκτηση των SA.342 Gazelle από την συριακή αεροπορία, ήρθε ως απάντηση στην απόκτηση των AH-1 Cobra από πλευράς Ισραήλ. Οι πρώτες 18 μονάδες έφθασαν στην χώρα το 1977 και τέθηκαν σε υπηρεσία με την 976η Μοίρα Επιθετικών Ελικοπτέρων που στάθμευε στην αεροπορική βάση του al-Jadayded και ήταν αρχικά εξοπλισμένες με Α/Τ ΚΒ AS.12. Αργότερα έγινε εφικτή η προμήθεια περισσότερων μονάδων οι οποίες επέτρεψαν την δημιουργία μιας ταξιαρχίας των τριών μοιρών συν μια μονάδα σε ρόλους συνδέσμου και συνεργασίας με την αστυνομία. Επίσης έλαβε χώρα η προμήθεια Α/Τ ΚΒ HOT.
Γενικά η προμήθεια των Gazelle αποτέλεσε έκπληξη διεθνώς, καθώς η Συριακή αεροπορία ήταν βασισμένη σε σοβιετικά πρότυπα. Πάντως η συγκεκριμένη αγορά ήταν στην ουσία λύση ανάγκης για τους Σύριους καθώς οι Σοβιετικοί δεν εμφανίζονταν ικανοί να προμηθεύσουν την συριακή πλευρά με τον αριθμό ελικοπτέρων τύπου Mi-24 Hind που επιθυμούσε καθώς χρειάζονταν κάθε διαθέσιμο Hind για τις δυνάμεις τους που έδρευαν στην Ανατολική Γερμανία. Πάντως, μετά την στροφή των Σύριων στην Γαλλία, οι Σοβιετικοί εμφανίστηκαν πρόθυμοι να προμηθεύσουν την συριακή πλευρά με αριθμό ελικοπτέρων Hind. Πιο συγκεκριμένα την άνοιξη του 1981 η πρώτη μοίρα 4-αργότερα αυξήθηκαν σε 12-Mi-25 συστήθηκε στην αεροπορική βάση al-Mezzeh κοντά στην Δαμασκό ακολουθούμενη από μια δεύτερη μονάδα με έδρα την al-Ladahiqiyah. Το Mi-25 θεωρούνταν μια έκδοση «μαϊμού» του Mi-24, μια υποβαθμισμένη έκδοση για εξαγωγικούς πελάτες. Ο κύριος αντιαρματικός του οπλισμός ήταν ο 9M17 Skorpion από την οικογένεια Falanga των Α/Τ ΚΒ AT-2 Swatter. Ήταν ένας πρωτόγωνος όσο και απλός αντιαρματικός πύραυλος με καθοδήγηση MCLOS Κάθε Mi-25 μπορούσε να φέρει έως τέσσερις AT-2. Η Συρία προμηθεύτηκE την έκοδση –Β του βλήματος. Αυτή μπορούσε να φθάσει σε εμβέλεια τα 3.500 μέτρα και είχε θεωρητική δυνατότητα της διάτρησης 500mm θωράκισης με κλίση 0 μοίρες. Οι Άραβες πιλότοι των Mi-25 τα θεωρούσαν γενικά άχρηστα κυρίως εξαιτίας της φτωχής αξιοπιστίας τους. Επιπλέον τα Mi-25 ήταν εξοπλισμένα με πολυβόλο YakB των 12,7 χλστ, τοποθετημένο σε πυργίσκο μπροστά από το κόκπιτ καθώς και εκτοξευτές ρουκετών UB-32-57 για μη κατευθυνόμενες ρουκέτες.
Αφού παρακολούθησαν ενδελεχώς την ιρακινή εμπειρία με τα Mi-25, οι Σύριοι απέρριψαν ολοκληρωτικά την χρήση των AT-2 και εξόπλισαν τα ελικόπτερα τους αποκλειστικά με πολυβόλα, ρουκέτες και βόμβες. Για διάφορους λόγους που δεν έχουν να κάνουν με την συριακή αεροπορία, η είσοδος σε υπηρεσία των Gazelle και των Mi-25 δεν ολοκληρώθηκε παρά μόνο την άνοιξη του 1982. Στην ουσία, τα Mi-25 δεν συμμετείχαν στις επιχειρήσεις του Λιβάνου το ’82 αφήνοντας τα Gazelle μόνα να επωμισθούν το βάρος των επιχειρήσεων.
Τακτικές εναντίον αρμάτων
Αρχές του 1982 οι Σύριοι ανέμεναν την ανάληψη κάποιου είδους δράσης από πλευράς των Ισραηλινών στον νότιο Λίβανο. Οι διοικητές τους υπολόγισαν πως οι IDF θα εξαπέλυαν κάποια επίθεση στα πρότυπα της επιχείρησης “Litani” του 1978 όπου οι Ισραηλινοί διείσδυσαν 40 χιλιόμετρα μέσα στον Λίβανο ερευνώντας για Παλαιστίνιους τρομοκράτες. Παρόλα αυτά οι Σύριοι γνώριζαν πως σε περίπτωση που οι Ισραηλινοί αυτήν την φορά δεν σταματούσαν στον ποταμό Λιτάνι, μια σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Επίσης με δεδομένο πως το μεγαλύτερο μέρος του Συριακού στρατού ήταν ανεπτυγμένο, είτε στα επίπεδα του Γκολάν, είτε γύρω από την Δαμασκό και ενώ η Συρία είχε αναπτύξει ήδη από 1976 μια υπολογίσιμη σε μέγεθος δύναμη στον Λίβανο, εμπλεκόμενη ουσιαστικά στον λιβανικό εμφύλιο, δεν διέθετε τις απαιτούμενες δυνάμεις και μέσα ώστε να χτίσει μια συμπαγή και συνεχή αμυντική γραμμή καθ’όλο το πλάτος των λιβανικών συνόρων. Στην πραγματικότητα, έως το 1982, ο κύριος όγκος των συριακών δυνάμεων ήταν ανεπτυγμένος στο κέντρο της χώρας ανάμεσα στην Βηρυτό και την Zahle με ανεπτυγμένες αμυντικές θέσεις γύρω από συγκεκριμένα σημεία ενδιαφέροντος-κατά μήκος του οδικού άξονα Βηρυτού-Δαμασκού και ειδικότερα στην περιοχή του χωριού του as-Sultan Yacub στην Tanta.
Μελετώντας το τοπικό ανάγλυφο του εδάφους, τους δρόμους, δεκάδες χωριά στον νότιο Λίβανο και πιανούς άξονες από τους οποίους θα μπορούσαν να προσεγγίσουν οι Ισραηλινοί, οι Σύριοι ανέπτυξαν απλές αλλά αποτελεσματικές τακτικές. Αυτές βασίζονταν στην συνεργασία ανάμεσα στα ελικόπτερα της συριακής αεροπορίας και ειδικά εκπαιδευμένων ομάδων “κυνηγών αρμάτων” του συριακού στρατού. Ο σκοπός ήταν να προκαλέσουν ενέδρες και να καθηλώσουν τους ισραηλινούς μηχανοκίνητους σχηματισμούς με την χρήση χερσαίων δυνάμεων, ιδανικά σε μικρές αποστάσεις και σε αστικές περιοχές και ύστερα να τους χτυπήσουν με επιθετικά ελικόπτερα χρησιμοποιώντας τον λοφώδες ανάγλυφο της περιοχής.
Έως τις αρχές Ιουνίου του 1982, ο συριακός στρατός διέθετε το 20ο τάγμα καταδρομών με ένα σύνολο 50 ομάδων “κυνηγών αρμάτων” ανεπτυγμένες σε περιοχές νότια και δυτικά της Βηρυτού αλλά και στα ανατολικά και νότια προάστια της πόλης. Κάθε συριακή ομάδα αποτελούνταν από 4-6 άνδρες οπλισμένους με RPG-7, RPG-18, ATGM AT-4 Spigot και MILAN. Συνήθως υπήρχαν δύο σκοπευτές και δύο γεμιστές σε κάθε ομάδα. Κάθε εξαμελήες ομάδα διέθετε δύο επιπλέον μέλη εξοπλισμένους με φορητούς αντιαεροπορικούς εκτοξευτές SA-7. Οι άνδρες που επάνδρωναν αυτές τις μονάδες ήταν έμπειρα μέλη του συριακού στρατού, οι οποίοι διέθεταν ιδιαίτερα προσόντα και αποφασιστικότητα και περιγράφηκαν αργότερα από τους ίδιους τους Ισραηλινούς ως έχοντες πολύ επαγγελματική προσήλωση στην αποστολή τους. Επιχειρούσαν κυρίως σε αστικές περιοχές όπου οι στενοί δρόμοι των Λιβανέζικων χωριών και κωμοπόλεων μπορούσαν εύκολα να μετατραπούν σε χώρους καταστροφής των ισραηλινών αρμάτων.
Από τις συμβατικές δυνάμεις, οι κυριότερες συριακές μονάδες ήταν οι 10η και η 3η Τεθωρακισμένες Μεραρχίες. Η 10η τεθωρακισμένη μεραρχία ήταν ανεπτυγμένη νοτίως της οδού Βηρυτού-Δαμασκού και μέσα στην Βηρυτό και αποτελούνταν από τις 76η και 91 ταξιαρχίες αρμάτων-εξοπλισμένες με T-62 και TOMA BMP-1 και την 85η μηχανοκίνητη ταξιαρχία εξοπλισμένη με T-55 και BTR-60. Αυτή η μεραρχία είχε υπό την διοίκηση της το 20ο Τάγμα Καταδρομών. Η 3η Τεθωρακισμένη μεραρχία περιλάμβανε την 58η μηχανοκίνητη ταξιαρχία και την 62 ταξιαρχία καθώς και δύο τεθωρακισμένες ταξιαρχίες εξοπλισμένες με άρματα μάχης T-62. Αυτός ο σχηματισμός διοικούσε ένα επιπλέον τάγμα καταδρομών και είχε επιφορτισθεί με την φύλαξη του οδικού άξονα Βηρυτού-Δαμασκού, καθώς και τρεις ταξιαρχίες Α/Α Κ/Β με ένα σύνολο 19 τοποθεσιών, ανεπτυγμένες κυρίως στην περιοχή κοντά στο Zahle, κατά μήκος των συριακών συνόρων.
Η μάχη ξεκινά
Ο πόλεμος ξεκίνησε στην πραγματικότητα στις 1Ιουνίου, με την εξαπόλυση μαζικών ισραηλινών αεροπορικών βομβαρδισμών εναντίον βάσεων και αποθηκών πυρομαχικών της PLO κατά μήκος της ακτής της Μεσογείου.. Παρά ταύτα, η μάχη στο έδαφος δεν ξεκίνησε παρά το πρωϊ της 6ης Ιουνίου, με την έναρξη της ισραηλινής χερσαίας επιχείρησης.
Η συριακή εμπλοκή έλαβε χώρα δύο ημέρες αργότερα, κοντά στην Jazzin, στον κεντρικό Λίβανο, καθώς η Δύναμη Αποστολής Vardi-μια ειδικής σύνθεσης δύναμη αρμάτων υπό την διοίκηση του υποστράτηγου Danni Verdi, αποστολή της οποίας ήταν η κατάληψη της Jazzin και η προώθηση προς βορρά κατά μήκος της ανατολικής πλευράς της Λίμνης Qaroun προς την κατεύθυνση του οδικού άξονα Βηρυτού – Δαμασκού-επιτέθηκε στις θέσεις της 76η συριακής ταξιαρχίας αρμάτων.
Οι συριακές δυνάμεις δεν είχαν προλάβει να ολοκληρώσουν την ανάπτυξη τους στην περιοχή καθώς έφθασαν εκεί μόλις το απόγευμα της 6ης Ιουνίου. Οι δύο τεθωρακισμένες ταξιαρχίες της 10ης συριακής τεθωρακισμένης μεραρχίας διατάχθηκαν να λάβουν θέσεις νοτίως της λίμνης Karoun και να συγκρατήσουν την ισραηλινή επίθεση, απαγορεύοντας στον εχθρό να προωθηθεί ως την από στρατηγικής άποψης σημαντική περιοχή της Zahle.
Ενώ η δύναμη του Verdi ξεκίνησε την επίθεση στην 76η ταξιαρχία, στα νώτα της, η 162η Ugda (ισραηλινός σχηματισμός επιπέδου μεραρχίας) του υποστρατήγου Menachem Einan κινούνταν μέσω στενών δρόμων από τα νότια έως νοτιοδυτικά, περνώντας της Jazzin με ΑΝΣΚ την Beit en-Din, στα Όρη Shouf. Αντιμετωπίζοντας εμπόδια στην μορφή των μποτιλιαρισμάτων και της έλλειψης καυσίμων, ο σχηματισμός του Einan δυσκολεύονταν να οργανώσει σωστά την κίνηση του και σύντομα έμελλε να βιώσει μια πρωτόγνωρη εμπειρία: λίγο μετά τις 14:00, τα δύο προπορευόμενα συγκροτήματα της δύναμης του άνοιξαν πυρ το ένα εναντίον του άλλου σε μια τραγική περίπτωση αδελφοκτόνων πυρών, αποτέλεσμα λανθασμένης αναγνώρισης. Τα αποτελέσματα της συμπλοκής παραμένουν άγνωστα, αλλά στον Einan αλλά στο Einan πήρε τουλάχιστον μία ώρα ώστε να επιλύσει το χάος που προκλήθηκε.
Μόλις η 162η Ugda άρχισε ξανά την κίνηση της, περί της 15:30, αρκετά από τα οχήματα της δέχθηκαν σοβαρά πλήγματα. Τέσσερα SA.342 Gazelle της 977ης Μοίρας της συριακής αεροπορίας προσέγγισαν τις φάλλαγες της ανεντόπιστα, πετώντας ανάμεσα σε λόφους και δέντρα και εκτόξευσαν τους πυραύλους HOT που έφεραν. Άγνωστος αριθμός ισραηλινών αρμάτων μάχης και ΤΟΜΠ χτυπήθηκε κατά την διάρκεια της επίθεσης αλλά οι Ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις παραδέχθηκαν τον τραυματισμό 4 στρατιωτών εκ των οποίων ο ένας σοβαρά. Σχεδόν μια ώρα αργότερα η Δύναμη Αποστολής Vardi δέχθηκε επίθεση από μαχητικά-βομβαρδιστικά της συριακής αεροπορίας, οι πιλότοι των οποίων ισχυρίστηκαν την καταστροφή αρκετών αρμάτων μάχης.
Στην πραγματικότητα η δύναμη του Einan ήταν η δεύτερη ισραηλινή που είχε επαφή με τα ελικόπτερα της συριακής αεροπορίας εκείνη την ημέρα. Η πρώτη επαφή ανάμεσα στις ισραηλινές δυνάμεις και τα συριακά επιθετικά ελικόπτερα, έλαβε χώρα περί τις 14:00 στην βορειοδυτική πλευρά του όρους Hermon/Όρους Jabel Sheikh, όταν τα δεύτερα, κινούμενα σε χαμηλό ύψος, επιτέθηκαν μια φάλαγγα της Ειδικής Δύναμης Ελιγμού, που διοικούνταν από τον υποστράτηγο Yossi Peled, που αποτελούνταν από δύο ταξιαρχίες αλεξιπτωτιστών και πεζικού ειδικευμένου σε αντιαρματικές επιχειρήσεις, και αντικειμενικό σκοπό την κατάληψη του οδικού άξονα Βυρητού-Δαμασκού και την από εκεί πλαγιοκόπηση των συριακών θέσεων στην κοιλάδα Μπεκαά. Τα συριακά ελικόπτερα εξαπέλυσαν την επίθεση τους την στιγμή που μαίνονταν η μάχη ανάμεσα στους ισραηλινούς κα στοιχεία της 91ης Ταξιαρχίας Αρμάτων στον δρόμο από την Hasabaiya προς την Rashayya, αλλά τα αποτελέσματα παραμένουν άγνωστα.
Η τελευταία επίθεση των Gazelle εκείνην την ημέρα έλαβε χώρα στις 17:30, από δύο ζεύγη ελικοπτέρων που εκτέλεσαν μια τολμηρή επίθεση εναντίον των Ισραηλινών μηχανοκίνητων μονάδων στον δρόμο από την Shab’a στην Rashayya και από την Barouch στην Ayn Dara. Τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων παραμένουν άγνωστα, αλλά κτά την προσφιλή τους τακτική, οι Ισραηλινοί αρνούνται κάθε απώλεια.
Περίπου τα μεσάνυχτα της 9ης Ιουνίου, η 162η Ugda έφθασε στο Δρούζικο χωριό του Ayn-Zhalta, στο μέσο της διαδρομής προς τα όρη Σουφ και μόλις 15 χιλιόμετρα νοτίως του αυτοκινητοδρόμου Βηρυτού-Δαμασκού. Με αυτήν τους την κίνηση οι Ισραηλινοί πέτυχαν την περικύκλωση των δύο τεθωρακισμένων ταξιαρχιών της 10ης συριακής μεραρχίας, νοτίως της λίμνης Karoun. Ωστόσο, καθώς τα προπορευόμενα άρματα μάχης M-60 της 162ης Ugda εισήλθαν μέσα στο χωριό, εντόπισαν ξαφνικά αρκετά T-62. Μέσα σε δευτερόλεπτα ξεκίνησε μια σφοδρή μάχη εγγύς αποστάσεων όπου ένας αριθμός αρμάτων μάχης και από τις δύο πλευρές-ανάμεσα τους και τρία T-62-χτυπήθηκε. Καθώς οι Ισραηλινοί υποχώρησαν ώστε να ανασυγκροτηθούν, οι Σύριοι καταδρομείς επιτέθηκαν, καλύπτωντας την υποχωρούντα ισραηλινή φάλαγγα με ένα νέφος από RPG. Τι είχε συμβεί; Η Ugda του Einan είχε επιπέσει στο επίκεντρο της αμυντικής διάταξης της 58ης Μηχανοκίνητης ταξιαρχίας, μέρος της 3ης Τεθωρακισμένης μεραρχίας. Τα αποτελέσματα αυτής της αρχικής συμπλοκής παραμένουν ασαφή, καθώς δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες για τις ισραηλινές απώλειες. Οι Σύριοι από την πλευρά τους παραδέχονται την απώλεια τουλάχιστον 3 T-62 και 20 στρατιωτών, ενώ οι Ισραηλινοί εξαναγκάσθηκαν σε υποχώρηση προς την Barouch. Το βέβαιο είναι πως η συριακή αντίσταση ήταν αρκετά σκληρή ώστε να προκαλέσει την αντίδραση των Ισραηλινών στην μορφή της διεξαγωγής μιας αεροκίνητης επιχείρησης στα μετόπισθεν του δεξιού πλευρού των συριακών θέσεων με την χρήση ελικοπτέρων CH-53D. Καθώς οι Ισραηλινοί αλεξιπτωτιστές-οδηγώντας τζιπ M-151 οπλισμένα με Α/Τ ΚΒ TOW-συγκετρώνονταν κατά μήκος του δρόμου Ayn Zhalta-Barouch, δέχθηκαν την επίθεση συριακών Gazelle περί τις 09:30 που άφησε αρκετά τζιπ M-151 καταστρεμμένα. Ωστόσο ο Vardi κατόρθωσε να αναδιοργανώσει την δύναμη του και να την αναπτύξει σε τρία σημεία βορείως και αναταλικώς της Barouch. Θεωρητικά, η δύναμη του Vardi βρίσκονταν μόλις 15 χιλιόμετρα μακριά από τον αυτοκινητόδρομο Βηρυτού-Δαμασκού. Αν κατόρθωνε να την καταλάβει, όχι μόνο θα απέκοπτε τις συριακές μονάδες στην περιοχή της Βηρυτού από το μητροπολιτικό έδαφος, αλλά θα μπορούσε να ελιχθεί στα μετόπισθεν της 1ης Συριακής Τεθωρακισμένης Μεραρχίας.
Το πρόβλημα ήταν πως οι Ισραηλινοί δεν μπορούσαν να προελαύσουν, τουλάχιστον όχι άμεσα: η 162η Ugda συνέχιζε να αντιμετωπίζει αντίσταση στην Ayn-Zhalta-εν μέρει εξαιτίας άλλης μια επίθεσης Gazelle η οποία άφησε έξι ισραηλινά άρματα κατεστραμμένα. Μόλις το βράδυ οι μονάδες του Einan κατάφεραν να διασπάσουν την συριακή άμυνα και να φθάσουν στην Ayn Dara, ένα χωριό μόλις λίγα χιλιόμετρα νότια από τον στρατηγικής σημασίας αυτοκινητόδρομο. Ωστόσο, με το που έφθασαν εκεί οι Ισραηλινοί έπεσαν σε ενέδρα από στοιχεία της συριακής 51ης ταξιαρχίας και αρκετές ομάδες κυνηγών αρμάτων που επιτέθηκαν με σφοδρότητα εναντίον των M-60 και των Merkava, κατορθώνοντας την προσβολή αρκετών εξ’αυτών.
Στο μεταξύ, νοτιοανατολικότερα, οι δύο περικυκλωμένες συριακές τεθωρακισμένες ταξιαρχίες έδιναν μάχη επιβίωσης, κρατώντας τον κύριο όγκο των ισραηλινών δυνάμεων απασχολημένο. Σύμφωνα με τα λεγόμενα Σύριου αξιωματικού που επιβίωσε της μάχης, η μάχη ήταν άγρια:οι δύο προωθημένες ίλες της επιλαρχίας του, εξοπλισμένες με T-62 καταστράφησαν εξ’ολοκλήρου, ενώ και η ίλη του έχασε αρκετά άρματα επίσης. Οι Σύριοι αρματιστές κατόρθωσαν να καταστρέψουν 6 M-60 και να καταλάβουν άλλα τρία. Έως το βράδυ, η κατάσταση τους επιδεινώθηκε καθώς τα άρματα τους άρχισαν να αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε καύσιμα και πυρομαχικά ενώ και η ισραηλινή πίεση εντείνονταν. Αντιλαμβανόμενο την κρισιμότητα της κατάστασης, το συριακό Γενικό Επιτελείο διέταξε μια ταξιαρχία της 1ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, εξοπλισμένης με άρματα μάχης T-72 να κινηθεί από την Δαμασκό προς τα σύνορα με τον Λίβανο, να διαβεί τα σύνορα και να χτυπήσει το δεξί πλευρό των ισραηλινών μονάδων που προήλαυναν κατά μήκος της ανατολικής πλευράς της κοιλάδας Μπεκαά.
Η συριακή αντεπίθεση, περιγράφεται από Σύριους βετεράνους εκείνου του πολέμου, ως η πλέον άγρια μάχη ολόκληρου του πολέμου. Τα T-72 συγκρούσθηκαν με αρκετές ίλες M-60 , καταστρέφοντας αρκετά από αυτά με αντίτιμο λίγες απώλειες από την πλευρά τους: ο διοικητής μιας εκ των συριακών ιλών που βρίσκονταν στην αιχμή της επιθετικής ενέργειας, παρασημοφορήθηκε για το γεγονός πως η μονάδα του διείσδυσε στον ισραηλινό δαχτύλιο που περιέβαλλε τις 76η και 91η ταξιαρχία, χωρίς την απώλεια κανενός άρματος μάχης. Κατά την διάρκεια της συριακής διάρρηξης του εχρικού δαχτυλίου, αρκετοί αξιωματικοί παρατήρησαν την πτώση ενός ισραηλινού F-16A που έπεσε πίσω από τις ισραηλινές γραμμές, με τον πιλότο να εγκαταλείπει επιτυχώς και να περισυνελλέγεται από τις ισραηλινές δυνάμεις. Η αιτία της πτώσης παραμένει άγνωστη αλλά εκείνη την ώρα η τοπική αντιαεροπορική άμυνα δεν κατέγραψε καμιά κατάρριψη.
Παρά την τοπική συριακή επιτυχία και το γεγονός πως οι δύο εγκλωβισμένες τεθωρακισμένες ταξιαρχίες κατόρθωσαν να δραπετεύσουν μέσα απόν διάδρομο που είχε δημιουργηθεί και ο οποίος παρέμεινε ανοιχτός για ώρες, η 10η Τεθωρακισμένη μεραρχία του συριακού στρατού πλήρωσε βαρύ τίμημα, χάνοντας περίπου 200 T-62 κατά την διάρκεια της μάχης.Τουλάχιστον 90 από αυτά αιχμαλωτίστηκαν άθικτα.. Εν τέλει, ο σχηματισμός έπρεπε να αποσυρθεί από το πεδίο της μάχης και να επανεξοπλισθεί με άρματα μάχης T-55 από τα στρατηγικά εφεδρικά αποθέματα.
Στο μεταξύ, περί τις 12:30 της 9ης Ιουνίου, ένα πακέτο κρούσης τεσσάρων MIG-23BN της συριακής αεροπορίας βομβάρδισε ένα ισραηλινό στρατηγείο στην Samaqiyah το οποίο εντοπίσθηκε από υποκλοπές τηλεπικοινωνιών και το οποίο βρίσκονταν ήδη υπό την πίεση του συριακού πυροβολικού. Επιπρόσθετες συριακές αεροπορικές επιδρομές έλαβαν χώρα προς υποστήριξη της αντεπίθεσης της 1ης Τεθωρακισμένης μεραρχίας ώστε να ανακουφίσει την πίεση που δέχονταν οι δύο εγκλωβισμένες τεθωρακισμένες ταξιαρχίες νοτίως της Λίμνης Karoun.
Δύο ώρες αργότερα, προκειμένου να είναι σε θέση να υποστηρίξει καλύτερα τις χερσαίες δυνάμεις, η ισραηλινή αεροπορία εξαπέλυσε την επιχείρης Drugstone-μια συντονισμένη επιχείρηση εναντίον της συριακής αεράμυνας στην περιοχή ανάμεσα στην Zahle και τα σύνορα Λιβάνου-Συρίας.Η εκπληκτική σε σύλληψη και εκτέλεση επιχείρηση οδήγησε όχι στην αδρανοποίηση των συριακών συστοιχιών βλημάτων εδάφους-αέρος αλλά και στην κατάρριψη 23 μαχητικών-βομβαρδιστικών της συριακής αεροπορίας.
Με το συριακό δίκτυο Α/Α άμυνας εξουδετερωμένο, το ισραηλινό σώμα στρατού υπό τον αντιστράτηγο Ben Gal , αποτελούμενο από τις 90η και 252 Ugda, ξεκίνησε μια επίθεση σε τρεις άξονες εναντίον των υπολλειμάτων της 10ης Συριακής Τεθωρακισμένης μεραρχίας, καθώς και στα προκεχωρημένα τμήματα της 3ης Τεθωρακισμένης μεραρχίας στην κοιλάδα Μπεκαά.
Το πρωΐ της 10ης Ιουνίου, η 162η Ugda του Einan, υποστηριζόμενη από φονικές επιθέσεις των μαχητικών βομβαρδιστικών της ισραηλινής αεροπορίας και επιθετικών ελικοπτέρων- διέσπασε τις θέσεις της 51ης συριακής ταξιαρχίας στην Ayd Dara, καταστρέφοντας αριθμό από άρματα μάχης T-62. Σε αντιστάθμισμα, χτυπήθηκε από αρκετές επιθέσεις ελικοπτέρων Gazelle και μαχητικών-βομβαρδιστικών της συριακής αεροπορίας ανάμεσα στις 07:15 και 08;30, χάνοντας επιπλέον οχήματα. Η συριακή αεροπορία είχε αποστείλει μεγάλο αριθμό Gazelle σε αποστολές “έρευνας και καταστροφής” καθώς οι μονάδες του συριακού στρατού δεν ήταν σε θέση να εξακριβώσουν επακριβώς την θέση των εχθρικών μονάδων εξαιτίας της ρευστής κατάστασης που είχε δημιουργηθεί. Έτσι, τα πληρώματα των Gazelle ήταν αναγκασμένα να εξορμήσουν βαθιά στην κοιλάδα Μπεκαά, ψάχνοντας για κατάλληλους στόχους. Αρκετές φορές στάθηκαν τυχερά, άλλες φορές όχι:αντιλαμβανόμενοι την απειλή που συνιστούσαν τα συριακά Gazelle, οι Ισραηλινοί άρχισαν την ανάπτυξη αυτοκινούμενων αντιαεροπορικών συστημάτων M-163 Vulcan στις προωθημένες μηχανοκίνητες μονάδες τους. Έτσι το έργο των συριακών ελικοπτέρων έγινε εξαιρετικά επικίνδυνο. Ένα από τα Gazelle δέχθηκε πυρά και υπέστη σοβαρές ζημιές από βολίδες των 20 χλστ αφού επιτέθηκε σε μια φάλαγγα ισραηλινών αρμάτων ισχυριζόμενο την καταστροφή 4 αρμάτων. Ο πιλότος τραυματίστηκε βαριά αλλά κατόρθωσε να πετάξει το χτυπημένο SA.342 ως την al-Mezzeh και να το προσγειώσει με ασφάλεια. Αμέσως οδηγήθηκε στο νοσοκομείο και κατάφερε να μείνει ζωντανός μόνο μετά από κατεπείγουσα χειρουργική επέμβαση.
Η τελευταία επίθεση των συριακών Gazelle καταγράφηκε περί τις 09:00 κοντά στο ύψωμα 1943 και άφησε αριθμό φλεγόμενων ισραηλινών οχημάτων. Ταυτόχρονα μια άλλη επίθεση Gazelle διεξήχθηκε εναντίον της Δύναμης Αποστολής Vardi, στην περιοχή ανάμεσα στην Ayn Zhalta και την Azzoniyeh και δύο ώρες αργότερα ελικόπτερα Gazelle από την 977η Μοίρα επιτέθηκαν σε μια φάλαγγα ισραηλινών αρμάτων η οποία κινείτο από την barouche προς την Ayn Zhalta. Τελικά η επίθεση του Einan σταμάτησε μόλις λίγα χιλόμετρα μακριά από τον αντικειμενικό της σκοπό. Παραμένει αδιευκρίνιστο αν αυτό συνέβη εξαιτίας των σφοσρών συριακών αντεπιθέσεων ή λόγω του ότι ο Einan διατάχθηκε να αναστρέψει και να επιτεθεί ανατολικά. Βεβαίως, γεγονός παραμένει πως οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ενδιαφέρονταν σφόδρα να καταλάβουν μέρος έστω του οδικού άξονα Βυρητού-Δαμασκού και να σπάσουν την διάταξη των συριακών δυνάμεων στα δύο, καθώς και να προελάσουν στα μετόπισθεν της 1ης Τεθωρακισμένης μεραρχίας. Είναι λογικό να υποτεθεί πως υπήρχε ισχυρός λόγος που αυτό δεν συνέβη.
Εν τω μεταξύ, η 252η Ugda κινούνταν προς τον ΑΝΣΚ της, παρά το πολύ δύσκολο ανάγλυφο και τους στενούς δρόμους και έως το βράδυ τα προωθημένα στοιχεία της ήταν σε φάση προέλασης προς τον βορρά. Ωστόσο, περί της 15:30, χτυπήθηκε από ελικόπτερα Gazelle ενώ τα τμήματα της είχαν μπλοκαριστεί εν μέσω ενός κυκολοφοριακού μποτιλιαρίσματος κοντάς το ύψωμα 1794, βορείως του Shab’a. Καθώς τα συριακά ελικόπτερα στόχευαν το ένα άρμα και ΤΟΜΠ πίσω από το άλλο, επικράτησε ένα χάος. Οι Σύριοι ισχυρίστηκαν την καταστροφή 7 M-113 και M-60. Αγνοώντας την δύσκολη κατάσταση ο Ben Gal συνέχισε να διατάζει την προέλαση προς βορρά, αναδιοργανώνοντας την 252η Ugda, σκοπεύοντας να συνεχίσει την προέλαση του την νύχτα.
Στα δεξιά της 252ης Ugda, κινούνταν η Δύναμη Αποστολής Peled, οποία αφού υπερκέρασε τις θέσεις της συριακής 91ης Ταξιαρχίας Αρμάτων έφθασε κοντά στην Yanta, κοντά στα σύνορα με την Συρία όπου και αναχαιτήστηκε από της συριακή 21η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία-τον δεύτερο σχηματισμό της 1ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας που κινούνταν από την περιοχή της Δαμασκού προς τον Λίβανο. Τα προπορευόμενα τμήματα της 90ης Ugda συνενώθηκαν με την Δύναμη Αποστολής Peled αφού διέβηκε «δια πυρός και σιδήρου» την Κοιλάδα Μπεκαά. Ενώ μαίνονταν η αεροπορική μάχη, η καταστροφή χτύπησε την ισραηλινή πλευρά. Οι θέσεις τους στην Yanta και το αρχηγείο που είχαν στήσει εκεί χτυπήθηκε από μια τρομακτική σε αποτελεσματικότητα αεροπορική επίθεση που εξαπέλυσαν εναντίον τους κύματα συριακών Su-22 και η οποία είχε σαν αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του υπαρχηγού του ισραηλινού επιτελείου στρατηγού Yekotai Adam(σύμφωνα με την ισραηλινή πλευρά ο στρατηγός σκοτώθηκε από έναν έφηβο Παλαιστίνιο οπλισμένο με ένα RPG-7).
Αμέσως μετά, ήρθε η σειρά των Gazelle να χτυπήσουν τις ισραηλινές θέσεις, προσβάλλωντας έναν αριθμό M-60 και M-113 στον δρόμο από την Ayn Ata στην Rashayya. Οι Σύριοι τους ήταν πλέον εύκολο να αναπτύξουν μεγάλους αριθμούς ελικοπτέρων καθώς οι Ισραηλινές θέσεις βρίσκονταν πλησίον των συνόρων τους. Μια δωδεκάδα ισραηλικών αρμάτων καταστράφηκε σε αυτήν την επιδρομή μαζί με αριθμό οχημάτων.
Έως σήμερα, οι Ισραηλινοί αρνούνται την ύπαρξη αυτών των συριακών επιδρομών και καμιά από τις πηγές φίλα προσκείμενα σε αυτούς δεν αναφέρεται σε μεγάλης κλίμακας αρματομαχίες στην περιοχή νοτίως και νοτιοανατολικά της Λίμνης Karoun:σύμφωνα με τις αναφορές τους τις οποίες διαβίβασαν στην αμερικανική πλευρά, ολόκληρη η δύναμη τους στον Λίβανο είχε μόνο τέσσερις τραυματίες εκείνη την ημέρα. Ωστόσο το σχόλιο ενός Ισραηλινού πιλότου F-16 που πέτυχε την μοναδική κατάρριψη σε αερομαχία συριακού Su-22 σε εκείνον τον πόλεμο αποτελεί ξεκάθαρη ένδειξη του τι συνέβη στην Yanta:
“Από τις συνολικά τέσσερις καταρρίψεις που πέτυχα, εκείνη του Su-22 μου έδωσε την μεγαλύτερη ικανοποίηση διότι είχα δει τα τρομακτικά αποτελέσματα της επίθεσης των Su-22 στις χερσαίες μας δυνάμεις μια ημέρα νωρίτερα.”
Μια ακόμη επιδρομή των Gazelle έπληξε της Ειδική Δύναμη Ελιγμού του Peled στον δρόμο από την Ayn Ata έως την Rashayya. Αυτές οι επιθέσεις έδωσαν επαρκή χρόνο στους Σύριους, όχι μόνο να απεγκλωβίσουν τους επιζήσαντες από την 10η Τεθωρακισμένη Μεραρχία, αλλά να μεταφέρουν πρόσθετες ενισχύσεις στην μορφή καταδρομέων “κυνηγών-αρμάτων” μεταφερόμενων με ελικόπτερα Mi-8 στην περιοχή της Ghazzah:παρά την υποτιθέμενη πλήρη ισραηλινή εναέρια υπεροχή, ούτε ένα από τα τουλάχιστον 12 συριακά ελικόπτερα δεν εντοπίστηκε από τους Ισραηλινούς. Άσχετα από αυτό το γεγονός ,η συριακή αεροπορία έχασε ένα Mi-8 από ισραηλινά Α/Α πυρά κατά την διάρκεια μιας άλλης επιχείρησης.
Οι συνεχείς συριακές αεροπορικές επιδρομές και οι σφοδρές επιθέσεις πυροβολικού εναντίον όλων των προωθημένων ισραηλινών στρατηγείων, καθώς και η ρευστή κατάσταση στο έδαφος, οδήγησαν την ισραηλινή ηγεσία στην διάπραξη ενός κρίσιμου λάθους. Η κατάσταση στο έδαφος ήταν ασαφής καθώς οι δύο αντίπαλοι βρίσκονταν εμπλεγμένοι ο ένας στις θέσεις του άλλου. Όμως τουλάχιστον στον αέρα υπήρχε ισραηλινή υπεροχή, κάτι που επέτρεπε στους Ισραηλινούς την διεξαγωγή σχετικά ασφαλών εναέριων αναγνωρίσεων με σκοπό τον εντοπισμό και παρακολούθηση του εχθρού. Παρά ταύτα, οι Ισραηλινοί απέτυχαν παταγωδώς στο να αντιληφθούν πως σκοπός της κινητικότητας εκ μέρους των Σύριων δεν ήταν η υποχώρηση αλλά η αναδιοργάνωση των δυνάμεων τους και η επαναπιστοποίηση της ικανότητας τους να συνεχίσουν να μάχονται. Πιο συγκεκριμένα, όπως έχει ήδη αναφερθεί, η συριακή 10η Τεθωρακισμένη Μεραρχία αντικατέστησε μέρος του κατεστραμμένου υλικού της με άρματα T-55 ενώ η υπόλοιπη δύναμη της υποχώρησε συντεταγμένα προς βορράν. Ταυτόχρονα, δύο τεθωρακισμένες ταξιαρχίες της 3ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας κινήθηκε νοτίως από τον οδικό άξονα Βηρυτού-Δμασκού με σκοπό να κλείσε το κενό στην συριακή διάταξη που είχε δημιουργήσει η κατάρρευση της 10ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας. Η 1η Τεθωρακισμένη Μεραρχία, εξοπλισμένη με T-72 και ευρισκόμενη ακόμη σε καλή κατάσταση, παρά τις μάχες που είχαν προηγηθεί κατά μήκος των συνόρων, προβλέπονταν να μπει στον Λίβανο ώστε να αντικαταστήσει την 3η Τεθωρακισμένη Μεραρχία. Οι Σύριοι δεν υποχωρούσαν, απλά ενίσχυαν τις δυνάμεις τους. Ωστόσο οι Ισραηλινοί εξέλαβαν την κίνσηη της 1ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας σαν πρελούδιο γενικής υποχώρησης από πλευράς των Σύριων. Συνακόλουθα οι Ισραηλινοί διέταξαν τις δυνάμεις τους να καταδιώξουν τον εχθρό στα βόρεια. Έμελλε να πληρώσουν ακριβά αυτό τους το λάθος.
Χάος στο Sultan Yacoub
Το βράδυ της 10ης Ιουνίου, ο Ben Gal διέταξε για ακόμη φορά την κίνηση των στρατευμάτων τους προς βορράν εκεί όπου βρίσκονταν μια καλά οχυρωμένη συριακή θέση. Παρόλα αυτά, οι ισραηλινοί θεωρούσαν πως ο εχθρός βρίσκονταν σε αδυναμία: μόλις δύο τάγματα καταδρομών 250 ανδρών έκαστο και λίγα άρματα μάχης βρίσκονταν-τουλάχιστον στα χαρτιά-ανάμεσα σε αυτούς και στην οδό Βηρυτού-Δαμασκού. Και αυτό, παρά την σαφή ενημέρωση πως μια ισχυρή συριακή μηχανοκίνητη δύναμη βρίσκονταν καθ’οδόν με κατεύθυνση από ανατολάς προς δυσμάς. Προφανώς οι Ισραηλινοί συμπέραναν πως αυτή η κίνηση είχε σαν σκοπό να καλύψει την υποχώρηση πος την Συρία.
Το βάρος για αυτήν την τελευταία προώθηση έπεσε στην 90η Ugda, ένας σχηματισμός που είχε αποδειχθεί προηγουμένως ικανός να αντιμετωπίσει την 91η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία και να καταστρέψει 35 εχθρικά άρματα μάχης με αντίτιμο την απώλεια 5 δικών της. Ο διοικητής της 90ης Ugda, αντιστράτηγος Giora Leo έλαβε την εντολή προώθησης γύρω στις 19.00. Αρκετές ώρες αργότερα, η 362η Επιλαρχία, εξοπλισμένη με άρματα μάχης M-48A3 Magach-3 προωθήθηκε μέσω του χωριού as-Sultan Tacub στην Tanta όπου και δέχθηκε ισχυρά πυρά όλων των διαμετρημάτων που οδήγησαν στην αποκοπή της εμπροσθοφυλακή της.
Στις 01:30 της 11ης Ιουνίου η παγιδευμένη ισραηλινή επιλαρχία ήταν σε κατάσταση χάους, μπλοκαρισμένη σε μια στενή κοιλάδα στο τέλος της οποία βρίσκονταν ένα άλλο χωριό, δεχόμενη πυρά από όλες τις κατευθύνσεις. Μόλις στις 04:00 η κατάσταση βελτιώθηκε βαθμιαία και αυτό παρά του ότι η μονάδα είχε μετρήσει την απώλεια αρκετών αρμάτων και πληρωμάτων. Αρκετές ομάδες Σύριων κυνηγών-αρμάτων συμμετείχαν στην μάχη βάλλοντας από πολύ κοντινές αποστάσεις βολές RPG-7 και MILAN. Νωρίς το πρωί, οι Ισραηλινοί δέχθηκαν πολυβολισμό από ένα ζευγάρι MiG-21 χωρίς τα τελευταία να προχωρήσουν σε ρίψεις βομβών λόγω της εγγύτητας των συριακών στρατευμάτων με τις ισραηλινές θέσεις. Οι Ισραηλινοί δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά για να διασώσουν την μονάδα καθώς οι μείζονες σχηματισμοί τους είχαν αναλάβει άλλα καθήκοντα.
Τελικά, ό,τι απέμεινε από την 362η επιλαρχία έπρεπε να επιστρέψει μόνη στης, υπό την κάλυψη μαζικού πυρός πυροβολικού, στις φίλιες γραμμές, αφήνοντας 8 καταστρεμμένα ή εγκαταλλελειμένα M-48 πίσω της.
Υπήρχε μια αίσθηση βιασύνης στον απεγκλωβισμό των υπολλειμάτων της 362ης επιλαρχίας καθώς και οι δύο πλευρές είχαν αποδωθεί σε έναν αγώνα δρόμου ώστε να εξασφαλίσουν το δυνατόν μεγαλύτερα κέρδη ενόψει της διαφαινόμενης εκεχειρίας.
Οι τελικές συμπλοκές έλαβαν χώρα σε δύο τομείς. Νωρίς το πρωί, η συριακή 81η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία εξοπλισμένη με άρματα T-72 έφθασε στην Shtawrah και στην συνέχεια έστρεψε νότια κατά μήκος δύο παράλληλων δρόμων-που οδηγούσαν στις θέσεις του ισραηλινού 409ου Αντιαρματικού Τάγματος και των M-60 της 767ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας. Οι Σύριοι αρματιστές, ενθαρυυμένοι από την αρχική επιτυχία τους στις 9 Ιουνίου, προχώρησαν δίχως προσεκτική αναγνώριση. Σε μια σύντομη αλλά σφοδρή σύγκρουση, οι Ισραηλινοί χτύπησαν 12 T-72 με Α/Τ Κ/Β TOW εξαναγκάζοντας την συριακή ταξιαρχία να υποχωρήσει προς τον οδικό άξονα Βηρυτού-Δαμασκού. Οι Σύριοι από την πλευρά τους διεκδίκησαν την καταστροφή πάνω από 10 ισραηλινών M-60 ενώ κατόρθωσαν να περισυνελλέξουν τα καταστραμμένα T-72 στην Shtawrah.
Στο μεταξύ, στην κοιλάδα Μπεκαά, η 7η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία της 162ης Ugda ενεπλάκη με T-62 της συριακής 58ης ταξιαρχίας νοτίως της Jub Jnin:οι Ισραηλινοί κατάφεραν να εξουδετερώσουν τουλάχιστον 12 T-62 με αντίτιμο την καταστροφή δύο δικών τους Merkava. Οι Σύριοι διεκδίκησαν την καταστροφή 21-30 ισραηλινών οχημάτων κατά την διάρκεια της μάχης. Ισραηλινά AH-1 Cobra και MD.500 Defender διεκδίκησαν την καταστροφή 15 T-52 και λίγων T-72 κοντά στην Zahla. Συνάντησαν ωστόσο σφοδρό Α/Α πυρ και δεν μπόρεσαν να εκτελέσουν την αποστολή τους όπως θα επιθυμούσαν. Ένα ελικόπτερο MD.500 κατερρίφθη μπροστά από τις συριακές θέσεις. Ο κυβερνήτης κατάφερε να βγάλει τον βαριά τραυματισμένο συγκυβερνήτη από τα συντρίμια και να τον σώσει από βέβαιο θάνατο. Και οι δύο τοςυ διασώθησαν από ένα AB-212. Ένα ακόμη Defender κατερρίφθη από φίλια πυρά καθώς εκλήφθη ως συριακό Gazelle:φαίνεται πως η συχνή παρουσία των Gazelle είε προκαλέσει νευρικότητα στους Ισραηλινούς χειριστές Α/Α όπλων. Πάντως και οι Σύριοι μέτρησαν απώλειες: ένα Gazelle καταρρίφθηκε με την χρήση βλημάτων των 105 χλστ εξοπλισμένων με πυροσωλήνα προσέγγισης βληθέντα από ισραηλινά Merkava και ένα ακόμη Gazelle καταρρίφθηκε από ισραηλινό AH-1 Cobra με την χρήση Α/Τ Κ/Β TOW.
Το πόσο σφοδρές και αιματοβαμμένες ήταν εκείνες οι μάχες φαίνεται από το γεγονός πως σύμφωνα με αναφορές δημοσιευθείσες στον ισραηλινό τύπο της εποχής σε μια ημέρα μια και μόνη ισραηλινή ταξιαρχία έχασε 18 άνδρες-ανάμεσα τους τον διοικητή της συνταγματάρχη Avigdor Shrire-και είχε 87 τραυματίες και 22 άρματα καταστρεμμένα.
Ανάμεικτα αποτελέσματα
Παρά τη κατάπαυση του πυρός, οι μάχες συνεχίστηκαν αρκετές ημέρες αργότερα. Ως το τέλος του 1982 είχαν συμφωνηθεί 11 επιπρόσθετες καταπαύσεις του πυρός.
Σε συνέντευξη που παραχώρησαν οι εκπρόσωποι του συριακού υπουργείου Εθνικής άμυνας ανακοίνωσαν πως οι ομάδες “κυνηγών αρμάτων” του συριακού στρατού κατέστρεψαν 23 ισραηλινά άρματα μάχης τις πρώτες τρεις ημέρες της μάχης με ελάχιστες απώλειες από την πλευρά τους. Συνολικά ισχυρίστηκαν την καταστροφή περισσότερων από 120 ισραηλινών αρμάτων,ΤΟΜΠ και οχημάτων εκκαθάρισης ναρκοπεδίων από τα αντιαρματικά τους. Κατοπινές μελέτες έδειξαν πως οι ομάδες κυνηγών αρμάτων χτύπησαν περί τα 60 M-60 και Merkava, με τα μισά τα καταστρέφονται ολοσχερώς.
Γεγονός αποτελεί επίσης πως οι Ισραηλινοί εξαναγκάσθηκαν να αναπτύξουν νέες τακτικές ενατίον των συριακών αντιαρματικών ομάδων. Σύμφωνα με αυτές θα χρησιμοποιούσαν Α/Α συστήματα M-163 Vulcan ώστε να “ψεκάσουν” τις πιθανές θέσεις ανάπτυξης των συριακών ομάδων κυνηγών αρμάτων και στην συνέχεια να τις πλήξουν με ακρίβεια χρησιμοποιώντας Α/Τ βλήματα TOW. Προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτά τα όπλα οι Σύριοι επέλεγαν να μάχονται από εγγύτερες αποστάσεις και να χρησιμοποιούν ελαφρύτερα Α/Τ όπλα. Επίσης οι Ισραηλινοί επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν τους καταδρομείς τους για να αντιμετωπίσουν τις συριακές Α/Τ ομάδες. Συχνά οι Σύριοι αισθάνονταν πως ήταν αυτοί οι κυνηγημένοι αντί οι κυνηγοί. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπικά:μόλις 10-15% των ανδρών που επάνδρωναν αυτές τις ομάδες επιβίωσαν του πολέμου με ελάχιστους να πιάνονται αιχμάλωτοι, ανάμεσα τους και ένας αξιωματικός.
Παρά τα προβλήματα και τις απώλεις, οι Ισραηλινοί εμφανίζονται ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα του πολέμου σε επίεπδο απωλειών:σύμφωνα με τους ίδιους κατέστρεψαν 81 συριακά άρματα μάχης και αιχμαλώτισαν άλλα 41 (κυρίως T-62).
Οι Σύριοι δεν εμφανίζονται απόλυτα ικανοποιημένοι, παρά το γεγονός πως οι τοπικοί διοικητές του επέδειξαν μεγάλη πρωτοβουλία και τακτικές δεξιότητες, αποδεικνύοντας στην πράξη πως η καλύτερη εκπαίδευση και το αποκεντρωμένο σύστημα διοίκησης αποτελούσαν ορθές αποφάσεις. Το κύριο πρόβλημα των Σύριων ήταν πως πολλές μονάδες τους απέτυχαν να εκμεμταλλευθούν την κακή κατάσταση αρκετών ισραηλινών μονάδων. Υπήρξαν περιπτώσεις που ολόκληρες συριακές ταξιαρχίες και τάγματα, αντί να προωθηθούν νότια και να καταλάβουν καλύτερες θέσεις, επέλεξαν να ανασκάψουν αμυντικές θέσεις βορειότερα από ό,τι χρειάζονταν. Παρά ταύτα πιστώνονται με το γεγονός πως κατάφεραν να ανακόψουν την ισραηλινή προέλαση προς βορράν.
Αντιθέτως οι Ισραηλινοί δεν κατόρθωσαν να καταλάβουν τους σχεδιαζόμενους ΑΝΣΚ στην κοιλάδα Μπεκαά, ούτε να καταλάβουν τον στρατηγικής σημασίας άξονα που σύνδεε την Βηρυτό με την Δαμασκό και αυτό ενώ ενέπλεξαν μεγαλύτερες από τον εχθρό δυνάμεις:το ισοδύναμο 5 μεραρχιών με περί τα 1.000 άρματα μάχης έναντι δύο συριακών μεραρχιών.
Η συριακή αεροπορία από την πλευρά της έχασε 83 μαχητικά και 24-27 πιλότους από εχθρική δράση και περιήλθε σε πολύ δύσκολη θέση. Παρόλα αυτά, τα ελικόπτερα της έλαμψαν με την δράση τους. Η συριακή πλευρά ισχυρίστηκε την καταστροφή 71 αρμάτων, 5 ΤΟΜΠ, τριών φορτηγών, δύο στοιχείων πυροβολικού, 9 τζιπ M-151 και πέντε βυτιοφόρων οχημάτων από την δράση των Gazelle της.
Σε γενικές γραμμές το πρόσημο από την δράση των συριακών ελικοπτέρων και των ομάδων “κυνηγών-αρμάτων” κρίνεται θετικό, ενώ η όλη εμφάνιση και απόδοση του συριακού στρατού φαίνεται πως εντυπωσίασε τους Ισραηλινούς επιτελείς.
Πηγή: http://archive.is/41999, Syrian Tank-Hunters in Lebanon, 1982
Contributed by Tom Cooper & Yaser al-Abed