Γράφει ο Κωνσταντίνος Τόλιας,
Η Στρατονομία είναι η υπηρεσία εκείνη που έχει επιφορτισθεί το βαρύ φορτίο της τήρησης της τάξης, της πειθαρχίας και της άψογης παράστασης του Στρατεύματος τόσο σε ειρηνική όσο και σε εμπόλεμη περίοδο. Ο ρόλος της είναι κομβικός για την ορθή λειτουργία του στρατιωτικού μηχανισμού αν και υπάρχει η τάση να παραγνωρίζεται.
Πιο συγκεκριμένα, οι αποστολές που εκτελεί στην περίοδο ειρήνης είναι ποικίλες και αφορούν :
- Την επίβλεψη της τήρησης των νόμων, των κανονισμών, και διαταγών που αφορούν την τάξη και την πειθαρχία.
- Την παροχή συνοδείας ασφαλείας υψηλών στρατιωτικών προσώπων, τόσο των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και των Συμμαχικών.
- Την παροχή συνοδείας ασφαλείας σε κινούμενες στρατιωτικές φάλαγγες και οχήματα που μεταφέρουν ειδικό υλικό στον τομέα ευθύνης της.
- Τον έλεγχο της κυκλοφορίας του στρατιωτικού προσωπικού και των στρατιωτικών οχημάτων, ως προς την εμφάνιση, την ασφάλεια και την τήρηση των διαταγών, με την εγκατάσταση Σημείων Ελέγχου εντός και εκτός πόλεων.
- Την λήψη κατάλληλων μέτρων για την ρύθμιση και ασφάλεια των στρατιωτικών τροχαίων κινήσεων, καθώς και τον έλεγχο και την διερεύνηση τροχαίων ατυχημάτων με εμπλεκόμενα στρατιωτικά οχήματα στον τομέα ευθύνης των μονάδων και υπομονάδων της.
Όσον αφορά τώρα την συμμετοχή του σε περίοδο επιχειρήσεων μπορούμε να πούμε πως η Στρατονομία θα κληθεί να εκτελέσει τις παρακάτω αποστολές:
- Την επίβλεψη της τήρησης των νόμων, κανονισμών, και διαταγών όσων αφορά την τάξη και πειθαρχία.
- Την προστασία του στρατιωτικού υλικού.
- Τον χειρισμό των λιποτακτών, λοιπών υπόδικων , καθώς και των αιχμαλώτων πολέμου.
- Την επιβολή των Νόμων, των κανονισμών και διαταγών καθώς και η πρόληψη και διερεύνηση του εγκλήματος.
- Τον έλεγχο κυκλοφορίας στρατιωτικού προσωπικού και την εξακρίβωση της ταυτότητάς του.
- Την κράτηση, φροντίδα, περίθαλψη, εκπαίδευση, εργασία και επαναπατρισμό των αιχμαλώτων πολέμου, των υπηκόων του εχθρού και των προσφύγων.
- Την προστασία της ιδιοκτησίας και την παρεμπόδιση της κλοπής στρατιωτικών εφοδίων και υλικού.
- Την λήψη μέτρων ρυθμίσεως στρατιωτικής τροχαίας κινήσεως, τον έλεγχο και διερεύνηση τροχαίων ατυχημάτων.
- Την προαγωγή της ασφαλείας του στρατεύματος
Όσον αφορά τώρα τα θέματα επιλογής προσωπικού και εκπαίδευσης αναφέρουμε πως το προσωπικό της Στρατονομίας αποτελείται από μόνιμα στελέχη του στρατού και οπλίτες θητείας που επιλέγονται με βάση αυστηρά κριτήρια.
Τα μόνιμα στελέχη επιλέγονται από τις διευθύνσεις των όπλων τους και υπηρετούν σε μονάδες στρατονομίας έως 5 έτη συνολικά.
Εκπαιδεύονται σε θέματα στρατονομίας στο Κέντρο Εκπαίδευσης Στρατονομίας (ΚΕΣΝ) στην Καρδίτσα, σε ειδικό σχολείο που διεξάγεται κάθε χρόνο.
Οι οπλίτες θητείας επιλέγονται στα κέντρα κατάταξης τον πρώτο μήνα της θητείας τους και κατόπιν εκπαιδεύονται ως στρατονόμοι στο Κέντρο Εκπαίδευσης Στρατονομίας (ΚΕΣΝ) επί 6 εβδομάδες από όπου και ονομάζονται Δεκανείς.
Η εκπαίδευση που παρέχεται στο προσωπικό της Στρατονομίας κατά την διάρκεια της υπηρεσίας του σε αυτό, περιλαμβάνει πλήθος αντικειμένων, τόσο γενικότερου στρατιωτικού περιεχομένου, όσο και ειδικότερου που αφορά τα στρατονομικά τους καθήκοντα.
Ενδεικτικά αναφέρονται τα κάτωθι :
- Εκτέλεση όλων των βολών με όπλα ευθυτενούς τροχιάς που προβλέπονται για το προσωπικό των Ταγμάτων Πεζικού.
- Σχολείο Τμημάτων Εγγύς Προστασίας (CPT) διάρκειας 3 εβδομάδων στο ΚΕΣΝ για τα μόνιμα στελέχη.
- Εκπαίδευση στην Μονάδα σε αντικείμενα Close Protection Team (CPT) περιλαμβανομένων και βολών ταχείας αντίδρασης.
- Εκπαίδευση στις Επιχειρήσεις εντός Κατοικημένων Τόπων (CQB)
- Εκπαίδευση σε πολεμικές τέχνες.
- Α΄ Βοήθειες
- Εκπαίδευση σε αντικείμενα επιβολής τάξης (Law Εnforcment) σε συνεργασία με Ελληνική Αστυνομία.
Όσον αφορά τώρα τον εξοπλισμό της Στρατονομίας, αυτή διαθέτει οχήματα τύπου M/S 240 και Μ/S 290, οχήματα ΤΟΥΟΤΑ 4Runner, οχήματα πολιτικού τύπου και αριθμό δικύκλων HONDA TRANSALP 600.
Ο οπλισμός αποτελείται από τυφέκια G3A3/A4, οπλοπολυβόλα ΗΚ11, πολυβόλα MG3 όλα των 7,62χιλ και πιστόλια Μ1911 των 0,45’’.
Σκέψεις-προτάσεις Βελτίωσης
Αν και η εικόνα της Στρατονομίας δείχνει ικανοποιητική αν και τυπική, ευρεία παραμένουν τα περιθώρια για βελτιώσεις. Στις παρακάτω γραμμές θα αναπτυχθούν καθαρά προσωπικές μας ( και το τονίζουμε αυτό) προτάσεις που στόχο έχουν να μεταμορφώσουν τις μονάδες και υπομονάδες της Στρατονομίας σε πραγματικό “πολυεργαλείο” στα χέρια της διοίκησης. Σημειώνουμε πως οι αναφορές μας θα είναι γενικές, αποτελούν προσωπικές σκέψεις που έχουν να κάνουν με την ανάγκη διεύρυνσης του ρόλου της ΣΝ ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντος.
Τα σημεία που χρήζουν βελτίωσης κατά την γνώμη μας εντοπίζονται στους τομείς του εξοπλισμού και της εκπαίδευσης.
Αν και δεν αποτελεί αποστολή της Στρατονομίας η συστηματική εμπλοκή της σε τακτικό αγώνα, εντούτοις αυτός δεν πρέπει να αποκλείεται να συμβεί σε πραγματικές επιχειρήσεις. Και αυτό διότι το σημερινό πεδίο της μάχης έχει απωλέσει την γραμμικότητα που το χαρακτήριζε στο παρέλθον και έχει λάβει χαοτικό χαρακτήρα. Πλέον οι έννοιες των “πρόσω” και “μετόπισθεν” είναι πολύ σχετικές και με ασαφή διαχωρισμό. Δεν αποκλείεται λοιπόν να βρεθεί η Στρατονομία αναγκασμένη να διεξάγει τακτικό αγώνα έστω σε περιορισμένη κλίμακα. Για παράδειγμα, εν καιρώ πολέμου, η στρατονομία θα κληθεί να επιτελέσει, πέραν των παραδοσιακών της αποστολών, και συνοδεία φαλαγγών από και προς το μέτωπο επιχειρήσεων. Θα κληθεί επίσης να φυλάξει φίλιους σταθμούς διοίκησης και άλλους στόχους σημασίας. Ειδικά σε επιχειρησιακά περιβάλλοντα όπως αυτό της Θράκης όπου η παρουσία του μειονοτικού στοιχείου είναι έντονη, η αποστολή της συναντά σημαντικές προκλήσεις και δυσκολίες. Θεωρείται βέβαιο πως οι τουρκικές δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων και η MIT έχουν οργανώσει ήδη από τον καιρό της ειρήνης ομάδες διεξαγωγής ανορθοδόξου πολέμου αποτελούμενες από επιλέγμενα εξτρεμιστικά στοιχεία της μειονότητας οι οποίες θα διεξάγουν δολιοφθορές, κρούσεις σε σημειακούς και κινούμενους στόχους στρατιωτικής και πολιτικής σημασίας, παραπλανητικές ενέργειες κ.α στα πλαίσια ενός ελληνοτουρκικού πολέμου. Επίσης τα μετόπισθεν των ελληνικών δυνάμεων στην Θράκη θα είναι μολυσμένα εκτός από ατάκτους και από ομάδες ειδικών επιχειρήσεων που θα εισέλθουν κυρίως από το βουλγαρικό έδαφος και θα επιχειρήσουν να σπείρουν τον πανικό στις τάξεις των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων και του χριστιανικού πληθυσμού. Σε αυτές τις απειλές έρχονται να προσθεθούν και η απειλή μαζικής χρήσης αεραγημάτων που θα καταλάβουν οδικούς άξονες και κόμβους πίσω από την κύρια γραμμή άμυνας του Έβρου με στόχο την καθυστέρηση ελεύσεως των ελληνικών δυνάμεων στην πρώτη γραμμή, καθώς και η τουρκική αεροπορία η οποία θα βομβαρδίσει μεταξύ άλλων και φάλαγγες υλικών και προσωπικού. Οι συνοδεύουσες τις φάλαγγες και φυλάσουσες τους στόχους σημασίας δυνάμεις της στρατονομίας θα πρέπει να είναι επαρκώς εξοπλισμένες και εκπαιδευμένες για την αντιμετώπιση των σχετικών απειλών.
Προτείνεται η δημιουργία Συνταγμάτων Στρατονομίας στις θέσεις που σήμερα βρίσκονται τα 951(Αθήνα),957(Θεσσαλονίκη) και 971(Ξάνθη) Τάγματα Στρατονομίας αποτελούμενα από 3 τάγματα:
-Τα ήδη υφιστάμενα Τάγματα με ριζική αναδιάρθωση
-Από ένα Τάγμα Ασφαλείας Μετόπισθεν
-Από ένα Τάγμα Συνοδείας και Περιπολίας
Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, τα ήδη υφιστάμενα τάγματα πρέπει να διαρθωθούν σε τρεις Λόχους Ελέγχου Κυκλοφορίας(Διμοιρία Διοικήσεως,3 Διμοιρίες Ελέγχου Κυκλοφορίας) και ένα Λόχο Ασφαλείας-Ελέγχου Τάξεως(Διμοιρία Διοίκησης,3 Διμοιρίες Ασφαλείας-Ελέγχου Τάξεως).
Θα σταθούμε λίγο περισσότερο στον Λόχο Ασφαλείας-Ελέγχου Τάξεως καθώς αυτός αναλαμβάνει την ασφάλεια του Στρατηγείου του Σχηματισμού που ενεργεί.
Ο συγκεκριμένος Λόχος θα πρέπει να διαθέτει, πέραν της Διμοιρίας Διοίκησης, 3 Διμοιρίες Ασφαλείας-Ελέγχου Τάξεως, αποτελούμενη έκαστη από 3 ομάδες με συνολικά 6 οχήματα VBL με πολυβόλα των 12,7 χλστ και βομβιδοβόλα GMG των 40 χλστ και 18 οχήματα MS-290 των ¼ και 1 ¼ εξοπλισμένα με την συλλογή «ΟΝΗΣΙΛΟΣ» που είχε αναπτύξει προ δεκαετίας η 28 ΕΤΟΜΑ της Ε.Φ και που δύναται να προσαρμοστεί σε ποικιλία στρατιωτικών οχημάτων. Τα εξοπλισμένα τζιπ θα φέρουν συνδυασμό πολυβόλων 12,7 χλστ ή πολυβομβιδοβόλων των 40 χλστ και πολυβόλων των 7,62 χλστ στη θέση του συνοδηγού. Επιθυμητή θα ήταν η ύπαρξη κάποιου 4πλου εκτοξευτή Α/Α βλημάτων FIM-92 Stinger που είχε αναπτύξει η ΕΛΒΟ αρχές της δεκαετίας του 1990.
Περνώντας στα Τάγματα Ασφαλείας Μετόπισθεν έχουμε να προτείνουμε την εξής οργανωτική δομή:
-3 Λόχους Ασφαλείας Μετόπισθεν
-1 Λόχο Ειδικών Αποστολών
-1 Λόχο Διοίκησης
-1 Λόχο Υποστήριξης
Οι Λόχοι Ασφαλείας Μετόπισθεν θα αποτελούνται από:
- 3 Διμοιρίες Ασφαλείας
- 1 Διμοιρία Υποστήριξης(Ομάδα Α/Τ με εκσυγχρονισμένα ΠΑΟ M-40A1 των 106 χλστ με ικανότητα βολής Κ/Β LAHAT, Α/Τ ΚΒ μέσου βεληνεκούς, Ομάδα Όλμων των 81 χλστ και Ομάδα Βαρέων Πολυβόλων)
- 1 Διμοιρία Διοίκησης με ενσωματωμένη Ομάδα ΠΑΠ/JTAC
Ο Λόχος Ειδικών Αποστολών θα αποτελείται από 3 Διμοιρίες Ειδικών Αποστολών με συνολικά 12 Ομάδες που θα διεξάγουν μικρές ενέδρες επί εχθρικών στοιχείων ανορθοδόξου πολέμου, δράση ελεύθερων σκοπευτών και γενικά δράσεις δίωξης της απειλής. Ο εξοπλισμός τους θα περιλαμβάνει ελαφρά οχήματα, οχήματα παντοδαπούς εδάφους(ATV) και μοτοσυκλέτες με τα οποία θα μεταφέρονται γρήγορα στα σημεία ενδιαφέροντος.
Στον Λόχο Υποστήριξης του Τάγματος θα βρίσκονται 4-6 όλμοι των 120 χλστ,4-6 στοιχεία Α/Τ ΚΒ μεγάλου βεληνεκούς, 6 διμελή Α/Α στοιχεία Stinger και 4-6 ελαφρείς ΠΕΠ των 70 ή 105 χλστ ανάλογων αυτών που είχε αναπτύξει η τότε ΕΠΤΑΕ αρχές δεκαετίας του 1990.
ο όχημα που προτείνουμε ως βασικό όχημα των Ταγμάτων Ασφαλείας Μετόπισθεν είναι το σχετικά άγνωστο στην Ελλάδα Panhard VBR. Το VBR ακολουθεί ουσιαστικά την ίδια σχεδιαστική γραμμή με τον προκάτοχο του, το VBL σε σχέση με το οποίο μοιάζει ως μεγενθυμένη έκδοση. Πρόκειται για όχημα μήκους 5,45 μέτρων, πλάτους 2,5 μέτρων, ύψους 1,99 μέτρων και βάρους μάχης 11.5 τόνων. Τροφοδοτείται από κινητήρα diesel MTU 4R106 που αποδίδει 325 ίππους, μέγιστη ταχύτητα 110 Km/h και αυτονομία άνω των 1000 χιλιομέτρων. Το όχημα μπορεί να μεταφέρει 2-7 άνδρες εκτός του διμελούς πληρώματος ανάλογα με την διαμόρφωση του, δύναται να εξοπλιστεί με ποικιλία οπλισμού όπως πολυβόλο των 12,7 χλστ, πολυβομβιδοβόλο των 40 χλστ, πυροβόλο των 20-30 χλστ έως και εκτοξευτές Α/Α πυραύλων της κατηγορίας του FIM-92 Stinger, ενώ η θωράκιση του παρέχει προστασία έναντι βολίδων έως 14,5 χλστ. Θεωρούμε ακόμα ότι η ανάπτυξη έκδοσης που θα φέρει όλμο των 81 χλστ είναι εφικτή.
Το ίδιο όχημα, σε διάφορες παραλλαγές, θα εξοπλίζει και τα Τάγματα Συνοδείας και Περιπολίας. Για τα τελευταία προτείνεται η εξής οργανωτική δομή:
-3 Λόχοι Συνοδείας και Περιπολίας
-Λόχος Υποστήριξης
-Λόχος Διοίκησης
Οι Λόχοι Συνοδείας και Περιπολίας θα αποτελούνται από:
- 3 Διμοιρίες Συνοδείας και Περιπολίας, κάθεμια επιβαίνουσα επί 6 οχημάτων VBR εξοπλισμένα με πολυβόλα, πολυβομβιδοβόλα και ελαφρά πυροβόλα.
- Διμοιρία Υποστήριξης με Οχήματα Παροχής Πυρών Υποστήριξης M1117 σε διάφορες παραλλαγές(πυροβόλο των 90 mm, πυροβόλο των 25 χλστ, ΤΟΜΟ των 81 χλστ)
Ο Λόχος Υποστήριξης θα διαθέτει Διμοιρίες Α/Τ ΚΒ μεγάλου βεληνεκούς,όλμων των 120 χλστ και οχήματα Α/Α άμυνας με βλήματα FIM-92 Stinger και πυροβόλα 25 χλστ ή πολυβόλα gatling των 12,7 χλστ.
Μελλοντικά υπάρχει η δυνατότητα απόκτησης για τις ανάγκες των Ε.Ε.Δ και ειδικότερα του Ε.Σ αριθμού οχημάτων MRAP, το πιο πιθανό από τα αμερικανικά αποθέματα, μέρος των οποίων δύναται να καταλήξει στην ΣΝ και θα της επιτρέψει να επιτελέσει τον ρόλο της με μεγαλύτερες αξιώσεις.
Η εκπαίδευση των ανδρών της ΣΝ καλό θα ήταν να αναβαθμιστεί σε επίπεδα αντίστοιχα αυτών των μονάδων Ειδικών Δυνάμεων ώστε να ξεφύγει η πρώτη από την εικόνα μιας τυπικής υπηρεσίας διεκπεραίωσης κλασικών καθηκόντων και να λάβει τον χαρακτήρα μιας δύναμης ικανής να προσφέρει περισσότερα σε τακτικό επίπεδο. Κάποια βήματα έχουν ήδη γίνει προς αυτήν την κατεύθυνση όπως η συμμετοχή του προσωπικού της Στρατονομίας στα Σχολεία Τμημάτων Εγγύς Προστασίας(CPT) και Επιχειρήσεων εντός Κατοικημένων Τόπων(CQB), εκείνο που απαιτείται είναι η διεύρυνση και εμβάνθυνση των συναφών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων όπως επίσης και η αυστηροποίηση των κριτηρίων επιλογής του προσωπικού, τόσο του μόνιμου όσου και του στρατευσίμου. Όσον αφορά το τελευταίο μπορεί να λεχθεί με ασφάλεια ότι ο χρόνος των 9 μηνών δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί επαρκής για την απόδοση σωστών και επαρκώς εκπαιδευμένων ανδρών με περιθώριο χρησιμοποίησης τους στην ειδικότητα που εκπαιδεύτηκαν από την υπηρεσία. Γνώμη μας είναι, αν και δεν εμπίπτει στην θεματολογία του άρθρου, ότι ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας πρέπει αν είναι τουλάχιστον διπλάσιος ώστε να αποκτήσουν οι μονάδες επαρκή επάνδρωση και ομοιογένεια.
Σε επίπεδο Διευθύνσεως ΣΝ προτείνουμε την δημιουργία Διμοιρίας Αντιτρομοκρατικού Αγώνα (αντιτρομοκρατική δράση σημείου) και Λόχου Ειδικών Αποστολών με αντι-ανταρτικό προσανατολισμό.
Κλείνοντας θα αναφέρουμε μια πρόταση, να αναβαθμιστεί η Στρατονομία από Υπηρεσία που είναι σήμερα σε ανεξάρτητο Σώμα, κάτι που, εκτός των άλλων, θα έχει ευεργετικές συνέπειες σε ό,τι έχει να κάνει με την αποτελεσματικότητα της και την εικόνα της στα μάτια της ανώτατης στρατιωτικής ηγεσίας που θα μπορεί να την υπολογίζει ακόμα και σε ρόλους ευρύτερους των σημερινών και που θα οδηγήσει στην ενίσχυση της σε προσωπικό και μέσα στις γραμμές που αναλύθηκαν παραπάνω.
