Τα τελευταία χρόνια, ή μάλλον από τη δεκαετία του 1960 και έπειτα, τα συστήματα του ΕΣ που αποσύρονται από την ενεργό υπηρεσία συνήθως παίρνουν την άγουσα για το διαλυτήριο προκειμένου να μετατραπούν σε βιομηχανική πρώτη ύλη, κοινώς σκραπ.
Χύθηκαν ποταμοί μελάνης και έχουν γίνει αναρίθμητες καταχωρήσεις στο διαδίκτυο σχετικά με την αδήριτη ανάγκη να μιμηθούμε τους ισραηλινούς και να ασπαστούμε το δόγμα του “δεν πετάμε τίποτα”, τουλάχιστον μέχρι να απαξιωθεί εντελώς ως πολεμικό υλικό.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Τσαγανάς-Τακαντζάς
Στον κανόνα παρατηρούνται μόνον ελάχιστες εξαιρέσεις, ήτοι η μετατροπή σκαφών Μ48Α5 σε γεφυροφόρα με μεταμόσχευση της σχετικής συλλογής από βενζινοκίνητα Μ48Α2 AVLB, και η μετατροπή πλεονασματικών Leopard 1A4GR και 1V σε γεφυροφόρα ή οχήματα διάσπασης ναρκοπεδίων.
Καλώς ή κακώς, η προσοχή των απανταχού ειδικών αλλά και ερασιτεχνών σχολιαστών έχει επικεντρωθεί στις δυνατότητες αξιοποίησης σκαφών αποσυρόμενων αρμάτων μάχης. Εντούτοις, υπάρχουν και άλλα συστήματα που βαίνουν σταδιακά προς απόσυρση, τα οποία είναι μεν ξεπερασμένα τεχνολογικά, αλλά αξιόπιστα, με επαρκή αποθέματα ανταλλακτικών και μεγάλη συσσωρευμένη εμπειρία στη συντήρηση και χρήση τους, εν προκειμένω οδήγηση ως οχημάτων. Ένα από αυτά είναι και το αυτοκινούμενο οβιδοβόλο Μ110Α2 των 8 ιντσών (203 χιλιοστών) και το αδερφό του Μ107 με πυροβόλο των 175 χιλιοστών. Σε υπηρεσία με τον ΕΣ υπάρχει ακόμα η έκδοση περισυλλογής Μ578, η οποία χρησιμοποιεί πανομοιότυπο σκάφος, αλλά αντί πυροβόλου φέρει γερανό και άλλο τεχνικό εξοπλισμό για επισκευές πεδίου μάχης. Το παρόν πόνημα επικεντρώνεται στον τύπο αυτό.
Από τα αποσυρόμενα οχήματα, είναι λογικό και αναμενόμενο ένας αριθμός να χρησιμοποιηθεί για προσπορισμό ανταλλακτικών για την ευχερή και χαμηλότερου κόστους συντήρηση των παραμενόντων σε υπηρεσία. Και έτσι ακόμα, παραμένει ένας αριθμός λειτουργικών κατά τα άλλα σκαφών, που αντί να εκποιηθούν θα μπορούσαν να μετασκευαστούν από τα Εργοστάσια Βάσης του ΕΣ προκειμένου να καλύψουν με ελάχιστο κόστος πάγιες και πιεστικές ανάγκες.
Μερικές πιθανές εκδόσεις (Μερικές μπορεί να απαιτήσουν επιμήκυνση του σκάφους με προσθήκη ενός ακόμα εδαφιαίου τροχού ή υπερυψωμένου, χωρίς δηλαδή επαφή με το έδαφος, τροχού τάνυσης της ερπύστριας):
- Όχημα διοίκησης. Με την αφαίρεση του πυροβόλου, του συστήματος υποβοήθησης γέμισης και του μηχανισμού του πτύου σταθεροποίησης απελευθερώνεται αρκετός αξιοποιήσιμος χώρος πίσω από τον οδηγό και τον κινητήρα, στον οποίο μπορεί κάλλιστα να τοποθετηθεί θωρακισμένη υπερκατασκευή με κλιματισμό, ΡΒΧΠ προστασία και τους απαραίτητους σταθμούς ασυρμάτων, τερματικών ΣΤΤΕΠ, δεκτών GPS και χαρτών προκειμένου το όχημα να μετασκευαστεί σε ΚΔΠ. Τα σκάφη από Μ113 που χρησιμοποιούνται μόνον για προσπορισμό ανταλλακτικών θα μπορούσαν θεωρητικά να κοπούν για να προκύψει η εν λόγω υπερκατασκευή.
- Εναλλακτικά, αν θεωρηθεί ότι οι ανάγκες σε διοικητικά οχήματα καλύπτονται από την παραχώρηση μεταχειρισμένων Μ577, από παρόμοια μετατροπή θα μπορούσαν να προκύψουν φορειοφόρα οχήματα ή κινητοί σταθμοί πρώτων βοηθειών (Armored Medical Evacuation Vehicle και Armored Medical Treatment Vehicle αντίστοιχα).
- Βληματοφόρο όχημα (Limber Vehicle ή Forward Area Ammunition Supply Vehicle/FAASV), εξοπλισμένο με μικρό θωρακισμένο διαμέρισμα για τον αρχηγό και ένα ακόμα άτομο, γερανό και με τον υπόλοιπο χώρο να χρησιμοποιείται για την υπό προστασία θώρακα μεταφορά έστω και μικρής ποσότητας πυρομαχικών σε παλέτες – κυρίως 155 και 203 χιλιοστών.
- Ερπυστριοφόρο όχημα μεταφοράς φορτίων γενικής χρήσης και ελκυστήρας.
- Όχημα φορέας οπλικών συστημάτων. Οι πιθανές διαμορφώσεις εδώ είναι πολλές, ξεκινώντας από το “ταπεινό” ZU-23-2 και φτάνοντας μέχρι πιο εξεζητημένες επιλογές, εφόσον τεχνικά και οικονομικά είναι εφικτές, όπως Α/Κ πυροβόλο των 155 χιλιοστών με ή χωρίς πύργο (π.χ. χωρίς πύργο όπως ενδεικτικά το Caesar ή το ATMOS και με πύργο όπως ενδεικτικά το Artillery Gun Module, το Nora B-52 κ.ά.), ΠΕΠ ενδεχομένως κατά τα πρότυπα του κινεζικού Type 89 που βασίζεται στο σκάφος του Α/Κ πυροβόλου Type 83 των 152 χιλιοστών, φορέας αντιαεροπορικών συστημάτων, φορέας αντιαρματικών κατευθυνόμενων βλημάτων (λ.χ. Kornet-E ή Kornet-D), όλμων, κ.ο.κ.
- Φορέας συστημάτων επιτήρησης/αναγνώρισης, με ραντάρ επιτήρησης εδάφους και ηλεκτροοπτικά συστήματα.
- Όχημα χωματουργικών εργασιών μηχανικού με γαιοπροωθητή και εκσκαφέα με θωρακισμένη θέση χειριστή ή φορέας πυροτεχνικών μέσων δάσπασης ναρκοπεδίων.
- Ελαφρά θωρακισμένος κυνηγός αρμάτων/αυτοκινούμενο αντιαποβατικό πυροβόλο. Αυτό μπορεί να προκύψει με την τοποθέτηση πύργου με πυροβόλο των 105 χιλιοστών προερχόμενου από αποσυρθέντα άρματα μάχης Leopard 1. Κρίνοντας από το γερμανικό ερπυστριοφόρο πρωτότυπο Puma PT1, αλλά και τροχοφόρα οχήματα επίδειξης τεχνολογίας όπως το EXF και το ΤΗ-400, διαμόρφωσης 8×8 και 6×6 αντίστοιχα, μια τέτοια μετατροπή καταρχήν φαίνεται τεχνικά εφικτή.
Προφανώς, τα παραπάνω αποτελούν απλά μια απλή παράθεση πιθανών επιλογών αξιοποίησης ενός φορέα ξεπερασμένου πλέον οπλικού συστήματος, μια άσκηση επί χάρτου ή ένα ευχολόγιο αν θέλετε, που όμως με λίγη θέληση από πλευράς επιτελείων σε συνδυασμό με το μεράκι και τις ικανότητες των Ελλήνων τεχνικών κάποιες από αυτές θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα.
*το παρόν αποτελεί αναδημοσίευση παλιού άρθρου και αναρτάται κατόπιν αιτήσεως αναγνωστών μας