Η Διακλαδική Διεύθυνση Στρατιωτικών Πληροφοριών αποτελεί την υπηρεσία πληροφοριών και ασφαλείας των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Αν και για ευνόητους λόγους δεν έχει προβληθεί ιδιαίτερα, όχι μόνο ο ρόλος και η αποστολή της, αλλά και η ίδια της η ύπαρξη, δεν παύει να αποτελεί μια από τις πλέον νευραλγικές υπηρεσίες με δυνατότητες που σε μερικά σημεία υπερέχουν της πολιτικής “αδερφής” της υπηρεσίας, της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ ).
Στις παρακάτω γραμμές θα επιχειρήσουμε να δώσουμε μια γενική ιδέα της δομής, της οργάνωσης και του ρόλου της εν λόγω υπηρεσίας, με πληροφορίες που κατορθώσαμε να αντλήσουμε από το διαδίκτυο και τον ειδικό Τύπο, καθώς πρυτανεύει στην σκέψη μας η λογική της μη αποκάλυψης διαβαθμισμένων πληροφοριών.
Δομή-οργάνωση-αποστολή
Η δομή και η οργάνωση της ΔΔΣΠ περιλαμβάνει τις ακόλουθες διευθύνσεις:
1) Την Διεύθυνση Συλλογής Πληροφοριών (ΔΙΣΠΛΗ).
Αποστολή της είναι η συλλογή στρατιωτικών πληροφοριών εθνικού ενδιαφέροντος.
Συγκροτείται από τέσσερα κύρια τμήματα. Τα τμήματα αυτά είναι:
Α) Το τμήμα συντονισμού υλοποιεί τη διεύθυνση του έργου της συλλογής πληροφοριών
Β) Το τμήμα επιχειρήσεων υλοποιεί την συλλογή των πληροφοριών. Διαθέτει δυνατότητες συλλογής:
- Πληροφοριών Ανθρώπινης Προελεύσεως ( HUMINT )
- Πληροφοριών Εικόνων (IMINT )
Στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν οι εικόνες που συλλέγονται από μέσα πάσης φύσεως (Δορυφόροι, αεροσκάφη τακτικής αναγνώρισης, Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη
- Πληροφοριών Ανοικτών Πηγών ( OSINT )
Στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν οι πληροφορίες που συλλέγονται από κάθε είδους ανοιχτή πηγή δηλαδή TV, περιοδικός και ημερήσιος Τύπος και από το Διαδίκτυο
- Πληροφοριών Τεχνολογίας (TECHINT )
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν πληροφορίες που αφορούν την διατιθέμενη από τις χώρες ενδιαφέροντος τεχνολογία
- Πληροφοριών Ακτινοβολιών (SIGINT )
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται πληροφορίες που συλλέγονται:
-Από την καταγραφή του Η/Μ φάσματος
-Από την καταγραφή δορυφορικών εκπομπών
-Από το δίκτυο αισθητήρων του ΕΔ
-Από τα δίκτυα πληροφοριών του NATO και της Ε.Ε
Πληροφοριών από τα δίκτυα ανταλλαγής πληροφοριών που έχουν αναπτυχθεί για την επικοινωνία με τους Ακολούθους Άμυνας και άλλους εθνικούς φορείς στο εξωτερικό.
Το σύνολο των συλλεγόμενων πληροφοριών προωθούνατι προς την Διεύθυνση Επεξεργασίας ή σε έκτακτες περιπτώσεις απευθείας στους χρήστες.
Γ) Το Τμήμα Υποστηρίξεως Επικοινωνιών-Πληροφορικής&Μελετών Αναπτύξεως Μέσων Συλλογής. Το συγκεκριμένο τμήμα ασχολείται με την παροχή την απαραίτητης τεχνικής υποστήριξης επικοινωνιών και πληροφορικής.
Δ) Το Τμήμα ΑΚΑΜ, με αρμοδιότητα τον χειρισμό των Ελλήνων και διαπιστευμένων στη χώρα μας ΑΚΑΜ.
2)Την Διεύθυνση Επεξεργασίας-Πολιτικής-Σχεδίων και Εκμεταλλεύσεως ( ΔΕΠΟΣΕ )
Συγκροτείται από έξι κύρια τμήματα. Τα τμήματα αυτά είναι τα ακόλουθα:
Α) Τα τρία Τμήματα Επεξεργασίας-Εκμεταλλεύσεως έχουν αναλάβει το καθένα ένα αριθμό χώρων πληροφοριακού ενδιαφέροντος και ευθύνονται για:
- Την αξιολόγηση, επεξεργασία, εκμετάλλευση βασικών – τρέχουσων πληροφοριών για τις χώρες αρμοδιότητας του και ενημέρωση του Εθνικού Συστήματος Ενδεικτών Προειδοποιήσεως.
- Επεξεργασία και εκμετάλλευση πληροφοριών που αφορούν την διάταξη μάχης, την οργάνωση, την συγκρότηση, το κύριο υλικό, την εκπαίδευση, τις επιχειρήσεις, τα σχέδια, την Δ.Μ, τις επικοινωνίες, την ασφάλεια, την μαχητική ισχύ των ΕΔ και τα βιογραφικά σημειώματα σημαντικών στελεχών.
- Ενημέρωση της βάσεως δεδομένων στο Ενιαίο Αυτοματοποιημένο Σύστημα Πληροφοριών (ΕΑΣΠ )
- Παρακολούθηση της καταστάσεως και των εξελίξεων της χώρας αρμοδιότητας τους, για τις οποίες ενημερώνουν την Ιεραρχία σε περίπτωση που υπάρξουν ενδείξεις δημιουργίας περιβάλλοντος, που ευνοεί την δημιουργία εντάσεως ή και κρίσεως.
- Καταχώρηση, αξιολόγηση, ανάλυση, συσκέτιση και ερμηνεία των εισερχομένων πληροφοριών, που αφορούν στόχους ενδιαφέροντος ΓΕΕΘΑ και ΓΕ καθώς και την τροφοδότηση της βάσης δεδομένων “Στόχων”.
Β) Το Τμήμα Ασύμμετρων Απειλών, το οποίο παρακολουθεί θέματα όλων των μορφών ασύμμετρων απειλών, προερχομένων ή αναπτυσσόμενων/εκολλαπτόμενων σε διεθνές επίπεδο
Γ) Το Τμήμα Γεωστρατηγικών Μελετών- Αναλύσεων- Εκτιμήσεων το οποίο:
- Συντάσσει τρέχουσες και μακράς προοπτικής εκτιμήσεις πληροφοριών καθώς και στρατηγικές μελέτες και εκτιμήσεις.
- Συνεργάζεται με επιστημονικά κρατικά και ιδωτικά ιδρύματα – φορείς που εξειδικεύονται σε θέματα γεωπολιτικών-γεωστρατηγικών αναλύσεων, ενιδαφέροντος ΕΔ.
Δ)Το Τμήμα Πολιτικής Διεθνών οργανισμών, το οποίο:
- Χειρίζεται θέματα πολιτικής επί των πληροφοριών, σε ό,τι αφορά τους Διεθνείς Οργανισμούς και στις συνεργασίες με Υπηρεσίες Πληροφοριών ξένων χωρών.
- Παρακολουθεί την επιτευχθείσα κατ’έτος προόδο στους Στόχους Εθνικής Άμυνας και των Κατευθύνσεων Αμυντικής Σχεδίασης (ΚΑΣ) που αφορούν της ΔΔΣΠ.
3) Η Διεύθυνση Ασφαλείας και Αντιπληροφοριών αποτελείται από τρία τμήματα:
Α) Το Τμήμα Αντιπληροφοριών, το οποίο εισηγείται τον καθορισμό της πολτικής για θέματα αντιπληροφοριών, τρομοκρατίας και αντικατασκοπείας σε Eθνικό και Συμμαχικό επίπεδο.
Β) Το Τμήμα Ασφαλείας εισηγείται τον καθορισμό της πολιτικής για θέματα ασφαλείας σε εθνικό και συμμαχικό επίπεδο και ειδικότερο:
- Χειρίζεται θέματα συνάψεως συμφωνίας ασφαλείας πληροφοριών με άλλες χώρες
- Χειρίζεται θέματα εγκρίσεων επισκέψεων ξένων υπηκόων και χειρίζεται θέματα Αδειών Υπερπτήσεων – Επισκέψεων ξένων πολεμικών αεροσκαφών/πλοίων-οδικών διελεύσεων στην χώρα μας, σε συνεργασία με τα αρμόδια ΓΕ, το ΥΠΕΞ κλπ.
- Συνεργάζεται με τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες και όργανα ασφαλείας για θέματα της αρμοδιότητας του.
- Χειρίζεται θέματα διαβαθμίσεων ασφάλειας προσωπικού
- Χειρίζεται θέματα χερσαίων συνόρων και μεθοριακών επεισοδίων με όμορα κράτη, μετα οποία δεν υπάρχουν επικυρωμένες συμφωνίες, σε συνεργασία με το ΥΠΕΞ.
- Προβαίνει σε εξουσιοδοτήσεις επιχειρήσεων εταιρειών για να εγγραφούν στους ειδικούς πίνακες ΥΕΘΑ προς ανάληψη έργων Εθνικών – NATO.
- Καθορίζει την πολτική των ΕΔ σε θέματα INFOSEC, TEMPEST & CRYPTOSEC και προβαίνει σε ειδικούς ελέγχους σε αντίστοιχα εν χρήσει συστήματα.
Γ) Το Τμήμα Συνδέσμων, το οποίο περιλαμβλανει συνδέσμους της ΕΛ.ΑΣ, του Λ.Σ-Ελληνική Ακτοφυλακής και της ΕΥΠ με σκοπό τη βελτίωση της ήδη υπάρχουσας συνεργασίες και την εξασφάλιση ότι θα εκτελεστεί ομαλά η προβλεπόμενη από τον νόμο υπαγωγή των αντίστοιχων υπηρεσιών υπό τον Α/ΓΕΕΘΑ σε περίπτωση κρίσεως ή πολέμου.
Εκπαίδευση
Στα πλαίσια των παραμονής των στελεχών στην ΔΔΣΠ, τα τελευταία εκπαιδεύονται διαρκώς παρακολουθώντας διάφορα ειδικά σχολεία. Υποχρεωτική είναι η φοίτηση στην Σχολή Εθνικής Ασφαλείας. Αποστολή της τελευταίας είναι η μετεκπαίδευση και η επιμόρφωση, σε μεταπτυχιακό επίπεδο, των Ανώτερων στελεχών της Ελληνικής Αστυνομίας, των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού και Πυροσβεστικού Σώματος και Πολιτικών Υπαλλήλων άλλων Υπουργείων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα.
Ο αριθμός των εισαγομένων στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας δεν υπερβαίνει τους 40 σπουδαστές και καθορίζεται κάθε φορά µε απόφαση του Υπουργού Δημοσίας Τάξεως και Προστασίας του Πολίτη. Με την ίδια απόφαση:
Καθορίζεται η προέλευση των σπουδαστών σε ποσοστό μέχρι 40% από Αξιωματικούς των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού και Πυροσβεστικού Σώματος, από πολιτικούς υπαλλήλους του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και των λοιπών Υπουργείων και Υπηρεσιών του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Κοινοποιείται στις Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, στο Γ.Ε.Ε.Θ.Α., στο Λιμενικό και Πυροσβεστικό Σώμα, καθώς και στο Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης για ενημέρωση των ενδιαφερομένων και τις περαιτέρω, κατά περίπτωση, ενέργειες.
Η φοίτηση στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας διαρκεί από έξι μέχρι οκτώ μήνες και αρχίζει εντός του μηνός Σεπτεμβρίου κάθε έτους.
Εισάγονται για φοίτηση και Αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού και Πυροσβεστικού Σώματος, µε βαθμό Ταγματάρχη ή Αντισυνταγματάρχη και αντιστοίχων βαθμών, καθώς και πολιτικοί υπάλληλοι Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και άλλων Υπουργείων και Υπηρεσιών, εξουσιοδοτημένοι για τον χειρισμό θεμάτων κρατικής ασφάλειας.
Οι σπουδαστές της Σχολή Εθνικής Ασφάλειας Αξιωματικοί πρέπει να κατέχουν τα ουσιαστικά προσόντα για περαιτέρω εξέλιξη και να έχουν κριθεί ευμενώς από τα αρμόδια Συμβούλια κατά την τελευταία κρίση.
Οι σπουδαστές κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους διδάσκονται τις ακόλουθες ομάδες θεμάτων:
Α’ Ομάδα: θέματα Κρατικής Ασφάλειας. Στρατηγική και Πολιτική Εθνικής Ασφάλειας.
Β’ Ομάδα: Διακρατικές και Διεθνείς Σχέσεις. Διεθνείς Οργανισμοί. Δίκαιο και Θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Γ’ Ομάδα: Διεθνές Δίκαιο. Προστασία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Δ’ Ομάδα: Εθνικά θέματα. Διεθνείς Συνθήκες. Πολιτική και Διπλωματική Ιστορία νεότερων χρόνων.
Ε’ Ομάδα : Εφαρμογή της Διοικητικής Επιστήμης και Πρακτικής στη Δημόσια Διοίκηση. Δημόσια Ασφάλεια και Διαχείριση Κρίσεων.
Άλλη μια ιδιαίτερης σημασίας σχολή που φοιτούν τα στελέχη της ΔΔΣΠ είναι η Σχολή Εθνικής Άμυνας. Η τελευταία έχει ως αποστολή την επιμόρφωση και την εκπαίδευση Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας, του Πυροσβεστικού και του Λιμενικού Σώματος, καθώς και υπαλλήλων των Υπουργείων, Οργανισμών και Επιχειρήσεων Δημοσίου ή ιδιωτικού Δικαίου, με σκοπό αυτοί να καταστούν ικανοί να χειρίζονται θέματα Εθνικής Άμυνας στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους.
Επί πλέον η Σχολή λειτουργεί και ως επιστημονικός φορέας στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων, για θέματα Αμυντικής Πολιτικής και Εθνικής Στρατηγικής. Η Σχολή Εθνικής Άμυνας είναι Σχολή ανώτατων αμυντικών σπουδών, διοικούμενη από ανώτατο Αξιωματικό των Ενόπλων Δυνάμεων, βαθμού Αντιστράτηγου ή Υποστράτηγου ή αντίστοιχου άλλων κλάδων των ΕΔ. Είναι ισότιμη με Μείζονα Σχηματισμό, υπάγεται διοικητικά και εκπαιδευτικά στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) και από πλευράς διοικητικής μέριμνας στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ).
Επίσης τα στελέχη της ΔΔΣΠ κατά την παραμονή τους στην υπηρεσία παρακολουθούν πλήθος ημερίδων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων.
Προτάσεις
Γνώμη μας είναι πως παρά τον κομβική σημασία που έχει η εν λόγω υπηρεσία στην άμυνα της χώρας, ο ρόλος της δεν έχει τύχει της ανάλογης αναγνώρισης από την ηγεσία και εννούμε προφανώς την πολιτική, η οποία την κρατά υποβαθμισμένη ως αποτέλεσμα άγνοιας και προκατάληψης.
Τα μεταπολιτευτικά σύνδρομα εξακολουθούν δυστυχώς να είναι παρόντα και να υπονομεύουν κάθε προσπάθεια αναβάθμισης των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας της χώρας.
Μάλιστα τα τελευταία χρόνια, λόγω της προϊούσης οικονομικής κρίσης και της εμπέδωσης του πνεύματος «σιγά μην γίνει πόλεμος στρατηγέ», έχει πληγεί η επιχειρησιακή επάρκεια της υπηρεσίας, με αποχωρήσεις στελεχών, υποστελέχωση, υποχρηματοδότηση και υποτίμηση του ρόλου της.
Και αυτό παρά το γεγονός ότι η υπηρεσία έχει καταφέρει σε συνθήκες φυσικής απαξίωσης να παράχει θετικό έργο, έχοντας επιτυχίες στο ενεργητικό της στις οποίες δεν είναι δυνατόν, όπως είναι φυσικό να αναφερθούμε εκτενέστερα. Θα περιοριστούμε πάντως να αναφέρουμε πως το περίφημο “Σχέδιο Βαριοπούλα” είχε περιέλθει έγκαιρα στη γνώση της ελληνικής ηγεσίας εξαιτίας ακριβώς της ΔΔΣΠ!
Καταρχήν θα πρέπει η ΔΔΣΠ να αναλάβει αποκλειστικά τις στρατιωτικές πληροφορίες, απελευθερώνοντας σχετικά την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (Ε.Υ.Π ) από παρόμοια καθήκοντα. Είναι πασιφανές, ακόμα και στον πλέον δύσπιστο παρατηρητή, πως η τελευταία δεν έχει πλέον το ενδιαφέρον για ενασχόληση με παρόμοιες αποστολές καθώς έχει εστιάσει την δραστηριότητα της σε αποστολές αλλότριες με την φύση της ονομασίας της…
Η συλλογή, ανάλυση-επεξεργασία στρατιωτικών πληροφοριών και χάραξη πολιτικής πληροφοριων πρέπει να είναι ευθύνη της Διακλαδικής Διεύθυνσης Στρατιωτικών Πληροφοριών.
Όσον αφορά την οργανωτική δομή της τελευταίας έχουμε να κάνουμε κάποιες επισημάνσεις.
Καταρχήν επιτακτική είναι η ανάγκη να αποκτήσει η ΔΔΣΠ Διεύθυνση Επιχειρήσεων (εν πολλοίς αντίστοιχη της Αμερικανικής Defence Clandestine Service ) που θα αναλάβει την διεξαγωγή επιχειρήσεων στις χώρες ενδιαφέροντος. Θα αποτελεί ουσιαστικά τον “μακρύ βραχίονα” της υπηρεσίας κάνοντας εφικτή την πραγματοποίηση επιχειρήσεων στις χώρες ενδιαφέροντος.
Υπό τον διοικητικό και επιχειρησιακό έλεγχο της Διεύθυνσης θα ανήκει δύναμη μεγέθους ενισχυμένου λόχου ειδικών επιχειρήσεων που θα αναλαμβάνει τις σχετικές αποστολές. Αναγνωρίζουμε πως αυτό που προτείνεται είναι ιδιαίτερα “προχωρημένο” για τα ελληνικά δεδομένα όμως καλό θα είναι να τύχει της ανάλογης αξιολόγησης.
Έπειτα θα έπρεπε οι ΕΕΔ να προχωρήσουν στον σχηματισμό μονάδων, συγκροτημάτων και σχηματισμών που θα δρουν επ’ ωφελεία της ΔΔΣΠ. Νομίζουμε πως η δημιουργία της Ταξιαρχίας Πληροφοριών (για να περιοριστούμε στον ΕΣ ) που είχει προταθεί παλιότερα είναι μια κίνηση προς την σωστή κατεύθυνση.
Η εν λόγω ταξιαρχία θα συγκεντρώνει υπό την οργανωτική της δομή τα μέσα συλλογής πληροφοριών παρέχοντας ενοποιημένη εικόνα στην φίλια διοίκηση. Προς τούτο είναι απαραίτητος ο εξοπλισμός της με τα κατάλληλα μέσα( UAVs, ελικόπτερα ηλεκτρονικής επιτήρησης πεδίου μάχης, ραντάρ επιτήρησης εδάφους κτλ ).
Έπειτα είναι καιρός να αναβαθμιστεί η ΔΔΣΠ από Διεύθυνση που είναι σήμερα σε Υπηρεσία (με τον ενδεικτικό τίτλο Υπηρεσία Πληροφοριών Ενόπλων Δυνάμεων) και να “σπάσει” στα δύο:
α)Σε μια Υπηρεσία με την προαναφερθείσα ενδεικτική ονομασία που θα ασχολείται με τον ρόλο της Κατασκοπείας/Πληροφοριών
και
β)Σε μια Υπηρεσία με την ενδεκτική ονομασία Υπηρεσία Ασφαλείας Ενόπλων Δυνάμεων με ρόλο Αντικατασκοπείας/Αντιπληροφοριών-Ασφαλείας.
Σύμφωνα με σχετικές φήμες αυτό είχε επισυμβεί σε κάποια φάση, πλην όμως λόγοι έλλειψης πόρων-οικονομικών και ανθρώπινων-ματαίωσαν την υλοποίηση της όλης προσπάθειας.
Η δημιουργία στους κόλπους του Ε.Σ ξεχωριστού Όπλου Πληροφοριών Μάχης θα αποτελούσε ρηξικέλευθη κίνηση που θα έθετε τις βάσεις ανάπτυξης των σχετικών δυνατοτήτων του Ελληνικού Στρατού και των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων γενικότερα.
Το άρθρο δεν διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας, ούτε εξειδικευμένης παρουσίασης. Προσπαθήσαμε να θίξουμε κάποιες πτυχές του θέματος γύρω από την ΔΔΣΠ, δίνοντας στον αναγνώστη μια γενική εικόνα για την δομή και την λειτουργία της, με πηγές που αποκτήσαμε από το διαδίκτυο και τον ειδικό Τύπο.
Κάθε καινούργια πληροφορία που θα εμπλούτιζε τις γνώσεις μας, καθώς και των αναγνωστών μας, θα ήταν καλοδεχούμενη.