Τουρκία και Αίγυπτος βρίσκονται πολύ κοντά στην υπογραφή αμυντικής συμφωνίας υψίστης σημασίας, με το Κάιρο να συμμετέχει, μεταξύ άλλων και στο πρόγραμμα κατασκευής των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών Kaan.
Σε μια ιστορική συμφωνία στον τομέα της Άμυνας φαίνεται πως προχωρούν Τουρκία και η Αίγυπτος, καθώς το Κάιρο ετοιμάζεται να συμμετάσχει στο πρόγραμμα κατασκευής μαχητικών αεροσκαφών Kaan που αναπτύχθηκε στην Τουρκία, σηματοδοτώντας όχι μόνο στενότερους διμερείς δεσμούς, αλλά και μια πιθανή αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με ρεπορτάζ της τουρκικής Sabah.
Σύμφωνα μάλιστα με το The Arab Weekly, η στρατηγική κίνηση της Αιγύπτου θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει την περιφερειακή ισορροπία που επί μακρόν ευνοούσε το Ισραήλ, καθώς το Τελ Αβίβ διατηρούσε την αεροπορική υπεροχή για δεκαετίες με την υποστήριξη των ΗΠΑ.
Ειδικοί λένε ότι η στρατιωτική συνεργασία δεν σηματοδοτεί ένα τελικό σημείο, αλλά μια νέα αρχή, καθώς η Άγκυρα και το Κάιρο στοχεύουν στην ενίσχυση της αυτάρκειας της αμυντικής βιομηχανίας και στη μείωση της εξάρτησης από το εξωτερικό.
Το ενδιαφέρον για το πρόγραμμα Kaan εκδηλώθηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2024, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αιγύπτιου Προέδρου Abdel Fattah el-Sissi στην Άγκυρα, όπου εξέφρασε επίσης ενδιαφέρον για το σύστημα αεροπορικής άμυνας τύπου “Iron Dome” της Τουρκίας. Οι επακόλουθες επισκέψεις αντιπροσωπειών της αιγυπτιακής πολεμικής αεροπορίας και το ταξίδι του αρχηγού των αιγυπτιακών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Ahmad Khalifa, τον Μάιο του 2025, ενίσχυσαν τον διάλογο, καλύπτοντας θέματα εκπαίδευσης, μεταφοράς τεχνολογίας και ανταλλαγής γνώσεων.
Διπλωματικές πηγές αναμένουν ότι, μέχρι το τέλος του έτους θα υπογραφεί επίσημη συμφωνία για τη συμμετοχή της Αιγύπτου στο πρόγραμμα Kaan.
Η πρωτοβουλία της Τουρκίας για τα μαχητικά αεροσκάφη έχει επίσης προσελκύσει το ενδιαφέρον της Ισπανίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, με πιθανή μείωση του κόστους, επιτάχυνση της παραγωγής και ενίσχυση των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη, καθιστώντας το Kaan ένα κοινό περιφερειακό περιουσιακό στοιχείο και όχι ένα αποκλειστικά εθνικό έργο.
Κινήσεις όπως αυτές δείχνουν ότι το Κάιρο βρίσκεται πολύ κοντά αυτήν την περίοδο στην Άγκυρα, παρότι κατά το πρόσφατο παρελθόν η χώρα μας διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις, έχοντας μάλιστα υπογράψει και σχετική ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία το 2020. Υπενθυμίζεται μάλιστα ότι τον Ιούλιο η Αίγυπτος απέστειλε ρηματική διακοίνωση στην Ελλάδα, με την οποία αμφισβητεί τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο, με αφορμή την δημοσίευση του χάρτη με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Στη ρηματική διακοίνωση αναφέρεται, μεταξύ άλλων, πως «ορισμένες περιοχές που ορίζονται στον Ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (…) επικαλύπτονται με το πεδίο εφαρμογής της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα», με το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας να απαντά πως πρόκειται για αναμενόμενη αντίδραση γειτονικού κράτους, μέσω συνήθους διπλωματικής αλληλογραφίας, με το οποίο εκκρεμεί οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.
Μία άλλη παράμετρος η οποία χώριζε τα προηγούμενα χρόνια Άγκυρα και Κάιρο ήταν ο εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη. Συγκεκριμένα, η Αίγυπτος και η Τουρκία στήριζαν αντίπαλα στρατόπεδα, με το Κάιρο να υποστηρίζει τον στρατηγό Χαφτάρ και την Άγκυρα την κυβέρνηση της Τρίπολης, με την οποία υπέγραψε το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η εικόνα σήμερα όμως έχει αλλάξει: η Τουρκία έχει πλέον συμφωνίες και με τις δύο πλευρές της Λιβύης, έχει αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις με την Αίγυπτο και δεν αποκλείεται να βάλει στόχο την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.
