Η 4η Ετήσια Διάσκεψη της Συμμαχικής Διοίκησης Ειδικών Δυνάμεων (SOFCOM) στον τομέα των Ναυτικών Επιχειρήσεων, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Υπουργείο Άμυνας της Πολωνίας, από 1 έως 4 Απριλίου 2025, συγκέντρωσε 111 συμμετέχοντες από συμμαχικές και συνεργαζόμενες χώρες στην Γκντύνια της Πολωνίας. Ο βασικός σκοπός της διάσκεψης ήταν η ενίσχυση του δικτύου των Ναυτικών Ειδικών Δυνάμεων του ΝΑΤΟ και η επιτάχυνση της καινοτομίας μέσω της Άσκησης Επιχειρησιακών Πειραμάτων Bold Machina (BOMA).
Η σημασία της είναι σημαντική, καθώς φαίνεται ότι οι Ναυτικές Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ προσανατολίζονται σε έναν λίαν επιθετικό ρόλο, στον οποίο κεντρική θέση κατέχει η βύθιση μεγάλων ναυτικών μονάδων, κάτι το οποίο έχουμε να δούμε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μόνον που σήμερα χάρις στην τεχνολογία γίνεται μία πολύ ρεαλιστική πιθανότητα.
«Αυτή η τέταρτη επανάληψη της διάσκεψης αποτελεί καθοριστικό βήμα για την ενίσχυση των δυνατοτήτων των Ναυτικών Ειδικών Δυνάμεων του ΝΑΤΟ», δήλωσε ο Υποναύαρχος Μαξ Ρόσι, Επιτελάρχης της SOFCOM. «Η συνάντηση μόλις 128 χιλιόμετρα από το Καλίνινγκραντ υπογραμμίζει την επιτακτικότητα της κατάστασης. Στο σημερινό περιβάλλον ασφαλείας, η καινοτομία δεν είναι επιλογή—είναι αναγκαιότητα. Πρέπει να παραμένουμε προσαρμοστικοί, ανθεκτικοί και απρόβλεπτοι. Δεν αρκεί να εντοπίζουμε τις προκλήσεις—πρέπει να διαμορφώνουμε ενωμένες, στρατηγικές λύσεις».
Η δήλωση του Υποναυάρχου Μαξ Ρόσι, Επιτελάρχη της SOFCOM για την εγγύτητα της ρωσικής περιοχής και μεγάλης ναυτικής βάσης του Καλίνινγκραντ εκ πρώτης όψεως δηλώνει ότι αυτή αποτελεί απειλή για το ΝΑΤΟ, αλλά στην ουσία την καταδεικνύει ως κύριο στόχο, καθώς οι Ειδικές Δυνάμεις είναι επιθετικό όπλο και όχι αμυντικό. Το ίδιο ισχύει και για το λιμάνι της Αγίας Πετρούπολης και τις ναυτικές εγκαταστάσεις του. Στην Βαλτική Θάλασσα, η Ρωσία είναι αυτή που βρίσκεται σε μειονεκτική θέση καθώς μπορεί να αποκλειστεί εύκολα και, όπως και έχει συμβεί επανειλημμένως στο παρελθόν.
«Η Πολωνία είναι περήφανη που φιλοξενεί αυτή τη συνάντηση των συμμαχικών και εταίρων Ειδικών Δυνάμεων», δήλωσε ο Υποστράτηγος Σλαβομίρ Ντρούμοβιτς, Διοικητής των Πολωνικών Ειδικών Δυνάμεων (Wojska Specjalne). «Ο ναυτικός τομέας παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις που απαιτούν διαρκή προσαρμογή. Μέσα από τη συνεργασία, τον πειραματισμό και πρωτοβουλίες που κοιτάζουν το μέλλον όπως η BOMA, διασφαλίζουμε την ετοιμότητα, τη σχετικότητα και την ανθεκτικότητα των δυνάμεών μας».
Προσδίδοντας μια σημαντική ιστορική και πολιτιστική διάσταση, ο Πλωτάρχης Κβιατκόβσκι της Μονάδας Ναυτικών Ειδικών Επιχειρήσεων “Formoza” τόνισε το συμβολικό χαρακτήρα της φετινής εκδήλωσης: «Η ημερομηνία της φετινής διάσκεψης συμπίπτει με τη συμπλήρωση 50 ετών από την ίδρυση της μοναδικής Μονάδας Ναυτικών Ειδικών Δυνάμεων της Πολωνίας», δήλωσε ο Πλωτάρχης Κβιατκόβσκι. «Αποτελεί την ιδανική πλατφόρμα για την παρουσίαση της ιστορίας και των δυνατοτήτων της μονάδας στο διεθνές περιβάλλον Ναυτικών Ειδικών Δυνάμεων».
Με έμφαση στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον απειλών, η διάσκεψη περιλάμβανε συνεδρίες που εξέτασαν τις αναδυόμενες τεχνολογίες, τα διδάγματα από τις Ναυτικές Ειδικές Δυνάμεις της Ουκρανίας και τις οδούς για μελλοντική διαλειτουργικότητα. Εκπρόσωποι του Οργανισμού Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΝΑΤΟ, του Υπουργείου Άμυνας της Πολωνίας και του Επιταχυντή Καινοτομίας Άμυνας του ΝΑΤΟ για τον Βόρειο Ατλαντικό (DIANA) μοιράστηκαν τις απόψεις τους για το πώς οι Σύμμαχοι μπορούν να αξιοποιήσουν την αιχμή της τεχνολογίας και τα προγράμματα καινοτομίας για να παραμείνουν μπροστά από τις αναδυόμενες απειλές.
Ένα από τα σημεία αιχμής της εκδήλωσης ήταν η παρουσίαση από τη Συμμαχική SOFCOM των βασικών ερευνητικών αποτελεσμάτων της BOMA 24. Αυτά περιλάμβαναν εξελίξεις στην τεχνολογία υποθαλάσσιων επιχειρήσεων που αναπτύχθηκαν σε συνεργασία με το Κέντρο Θαλάσσιας Έρευνας και Πειραμάτων (CMRE) του Οργανισμού Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, η Ναυτική Μεταπτυχιακή Σχολή παρουσίασε ευρήματα από μια μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από τη SOFCOM και αξιολογεί τη δυνατότητα ενσωμάτωσης παθητικών αισθητήρων σε συστήματα αντιμετώπισης μη επανδρωμένων αεροσκαφών (cUAS). Στόχος είναι η ενίσχυση της επιβιωσιμότητας των σκαφών μάχης των Ειδικών Δυνάμεων, επιτρέποντας λειτουργίες με ελάχιστο αποτύπωμα στον ναυτικό χώρο. Επιπλέον, το Κέντρο Αριστείας Συνδυασμένων Κοινών Επιχειρήσεων από τη Θάλασσα παρουσίασε επιστημονική εργασία που ανέθεσε η SOFCOM σχετικά με τον ρόλο των σκαφών χαμηλού προφίλ και ημιβυθιζόμενων και τις πιθανές εφαρμογές τους σε αποστολές Ναυτικών Ειδικών Δυνάμεων.
Οι προσπάθειες αυτές καθοδηγούν άμεσα τον σχεδιασμό και την προετοιμασία των επόμενων πειραματικών κύκλων, συμπεριλαμβανομένης της BOMA 25 που θα πραγματοποιηθεί στην Ολλανδία, καθώς και της αρχικής ανάπτυξης της BOMA 26. Η BOMA 25 παρουσίασε τέσσερα βασικά επιχειρησιακά σενάρια—Κατασκευή, Επιβίωση, Νίκη και Διασύνδεση της Μηχανής—που έχουν σχεδιαστεί για να δοκιμάσουν και να εξελίξουν δυνατότητες σε τομείς όπως τα Μη Επανδρωμένα Σκάφη Επιφανείας (USV), η παθητική ανίχνευση, η προστασία Κρίσιμων Υποθαλάσσιων Υποδομών (CUI) και οι πολυεθνικές επιχειρήσεις διοίκησης και ελέγχου.
Για πρώτη φορά, η Bold Machina (BOMA 25) εντάχθηκε οργανικά στο ευρύτερο οικοσύστημα ναυτικής καινοτομίας του ΝΑΤΟ μέσω συμπληρωματικών ασκήσεων όπως η Πειραματική Ρομποτική και Πρωτοτυποποίηση με Ναυτικά Μη Επανδρωμένα Συστήματα (REPMUS), που συνδιοργανώνεται από την Κοινή Ομάδα Ικανοτήτων για Ναυτικά Μη Επανδρωμένα Συστήματα του ΝΑΤΟ (JCGMUS), το Κέντρο Θαλάσσιας Έρευνας και Πειραμάτων (CMRE), τη Σχολή Μηχανικών του Πανεπιστημίου του Πόρτο και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας—καθώς και την άσκηση Dynamic Messenger υπό την ηγεσία της Συμμαχικής Ναυτικής Διοίκησης (MARCOM). Αυτές οι ασκήσεις αποτελούν μέρος ενός συνεργατικού πλαισίου και λειτουργούν ως βασικές πλατφόρμες επιχειρησιακών πειραμάτων, με επίκεντρο την εξέλιξη, ενσωμάτωση και επιχειρησιακή αξιοποίηση των Ναυτικών Μη Επανδρωμένων Συστημάτων (MUS) σε όλες τις ναυτικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης, η Συμμαχική Διάσκεψη Ναυτικών Ειδικών Δυνάμεων επιβεβαίωσε τον ουσιαστικό ρόλο της SOFCOM στη συσπείρωση των συμμαχικών και συνεργαζόμενων Ειδικών Δυνάμεων, την καλλιέργεια κουλτούρας καινοτομίας και την ενίσχυση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των Ναυτικών Ειδικών Δυνάμεων του ΝΑΤΟ. Καθώς οι απειλές στον ναυτικό τομέα γίνονται ολοένα και πιο περίπλοκες και τεχνολογικά προηγμένες, η διάσκεψη υπογράμμισε μια κοινή δέσμευση: οι Ναυτικές Ειδικές Δυνάμεις του ΝΑΤΟ πρέπει να παραμένουν ευέλικτες, συγχρονισμένες και εμποτισμένες με καινοτομία. Η πρωτοβουλία Bold Machina, μαζί με το ευρύτερο πλαίσιο της BOMA, αποτελεί παράδειγμα για το πώς ο συνεργατικός πειραματισμός και η τεχνολογική πρόοδος μπορούν να διαμορφώσουν τις μελλοντικές επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας ότι οι Ειδικές Δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα παραμείνουν αποφασιστική δύναμη στη θάλασσα και από τη θάλασσα.
